انواع روش‌های چاپ کدام است ؟

انواع روش های چاپ، هر تفاوتی که با یکدیگر داشته باشند، ابتدا یک مرحله اصلی و مشابه را می گذرانند که عبارت است از انتقال اریژینال (متن و یا تصویری که قرار است چاپ شود) به یک حامل، مثل پلیت، سیلندر و یا استنسیل که در نهایت به تولید فرم چاپی می انجامد.

 اریژینال یا آرت ورک (Art work) معمولا با توجه به مجموعه ای از روش های چایی برای چاپ با یک روش خاص تهیه می شود. متن دست نویس یا حروفچینی شده آماده عکاسی به دوربین سپرده می شود که فیلم تهیه شده از آن اغلب به طور مستقیم بر روی پلیت منتقل می شود. تصاویر انتقالی یا به شکل خطی – سیاه و سفید و بدون ترام – و یا با سایه روشن ها و تنهای پیوسته است که در این صورت با استفاده از ترام، تصویر مورد نظر به نقاط بسیار ریز شکسته می شود.

در روش لیتوگرافی معمول، کار چاپی که از حروف و تصویر تشکیل شده است بر روی فیلم (به عنوان واسطه منتقل می شود. این فیلم یا پوزتیو (مثبت) و یا نگاتیو (منفی) است که انتخاب نوع آن باید قبل از مرحله انتقال تصویر از فیلم به پلیت صورت گیرد.

 انواع حامل های تصویر (سیلندر، پلیت و یا استنسیل) را می توان با نوردهی فیلم مونتاژ شده روی پلیت یا حکاکی روی سیلندر هلیوگراور با سیستم لیزری و دیجیتال و یا انتقال شیمیایی، برای چاپ آماده ساخت.

تمام حامل های تصویر (Image carrier) از دو سطح جداگانه تشکيل می شوند: یک سطح تصویر دار یا قسمت چاپ شونده (Image area) و یک سطح بدون تصویر ( non – image area) یا بدون چاپ.

سطح تصویر دار و یا چاپ شونده مرکب را با فرآیند مکانیکی و یا شیمیایی دریافت می کند و سطح بدون چاپ خاصیت دفع مركب را داشته و با مرکب را دریافت نمی کند. همچنین کلمه Print که به شکل ناخوانا روی سیلندر لاستیک ظاهر شده است و پس از عبور کاغذ از بین سیلندر لاستیک و سیلندر چاپ به شکل خوانا بر روی کاغذ چاپ می شود. فرآیند چاپ با برقراری فشار لازم بین سیلندر لاستیک و سیلندر چاپ صورت می گیرد.

انواع مختلف چاپ چیست؟

شاید این سوال شما باشد. شناخت انواع چاپ برای اغلب افرادی که نیاز به متخصص شدن در زمینه چاپ دارند یا کسانی که نیاز به چاپ بسته بندی یا دیگر اقلام چاپی دارند یا برای گرافیست هایی که باید طراحی بسته بندی یا طراحی اقلام چاپی را انجام دهند، امری ضروری به حساب می‌آید.

برای اغلب افرادی که میخواهند جنس خود را بسته بندی کنند و روی آن لوگو یا برند خود را چاپ کنند، شناخت انواع چاپ برای محاسبه قیمت تمام شده کارشان و پایین آوردن آن بسیار مهم است. مثلا افرادی که میخواهند مواد غذایی تولیدی خود را بسته بندی کنند و نمیدانند بهترین متریال برای بسته بندی تولیداتشان، باید کاغذی باشد یا پلاستیکی یا شیشه ای یا مقوایی و فلزی و بهترین روش چاپ برای آنها کدام است .

ضرورت شناخت انواع چاپ

بسیاری از مردم با واژه‌هایی مانند چاپ دیجیتال، چاپ اسکرین، چاپ لیزر و غیره آشنا هستند. اما آیا میدانید که آنها چه هستند؟ ممکن است که از چاپگرهای لیزری در دفتر کار یا در خانه استفاده کنیم اما برای کار بازاریابی مانند چاپ بروشور، دفترچه، لوازم التحریر و یا آگهی‌ها، ما نیاز داریم تا از یک شرکت چاپ حرفه‌ای استفاده کنیم.

وقتی صحبت از فرآیندهای چاپ می‌شود، سه نوع اصلی وجود دارد:

• چاپ افست یا لیتوگرافی
• چاپ دیجیتال
• چاپ اسکرین

تفاوت بین آنها چیست؟ در زیر نگاهی به این سه می‌اندازیم.

فرآیند چاپ افست چیست؟

با چاپ افست یا لیتوگرافی، تصویر یا طرح به پلیت‌های فلزی منتقل می‌شود و سپس از پلیت‌ها به پوشش پلاستیکی منتقل می‌شود. سپس پوشش جوهری، تصویر را به روی کاغذ منتقل می‌کند. به این فرآیند، آفست می‌گویند چرا که جوهر در ابتدا به روی پلیت، سپس به پوشش منتقل می‌شود به جای اینکه مستقیما به روی کاغذ منتقل شود. به دلیل زمان و هزینه‌ی مورد نیاز برای راه‌اندازی، ایجاد پلیت و جوهر پیش از چاپ، چاپ افست برای تعداد چاپ کمتر مقرون به صرفه نیست و تنها برای تعداد بالای چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فرآیند چاپ دیجیتال چیست؟

چاپ دیجیتال به جای جوهرهای معمولی از تونر استفاده می‌کند و با فرآیند چاپ دیجیتال، طرح شما مستقیما از فایل پی‌دی‌اف چاپ می‌شود. چاپ دیجیتال فوری نمی‌تواند با کیفیت‌ چاپ ۴ رنگ نمی‌تواند رقابت کند. با این حال، پیشرفت‌های عظیم در تکنولوژی در چند دهه گذشته منجر به چاپ دیجیتال شده‌است که غیرممکن است تفاوت آن را با چاپ لیتوگرافی متوجه شوید. از آنجایی که هیچ هزینه‌ی راه‌اندازی یا محدودیت تعداد چاپ وجود ندارد، چاپ دیجیتال نیز برای تعداد پایین چاپ (چه ۹ عدد، چه ۹۰۰ عدد) و برای چاپ‌های سفارشی و شخصی، مناسب است.

فرآیند چاپ اسکرین چیست؟

همانطور که می‌دانیم، چاپ اسکرین از اوایل قرن بیستم برای چاپ بر روی پارچه، چوپ، شیشه، صفحات تبلیغاتی و غیره مورد استفاده قرار گرفته است. تصویر به یک سطح مشبک منتقل می‌شود و نواحی خالی مانده با لایه‌ای پوشیده می‌شود. فرآیند چاپ شامل فشردن جوهر به این صفحه مشبک و در نهایت بر روی متریال چاپی می‌باشد.

چاپ تعداد بالا چیست؟

چاب تعداد بالا به فرآیند چاپ با تعداد صدها و هزاران تعداد اشاره دارد. زمانی که این مقدار چاپ می‌شود، هزینه‌ی هر نسخه‌ی چاپی کاهش می‌یابد. (شایان ذکر است که هیچ چاپگری سیاست بازپرداخت هزینه یا برگشت چاپ را ندارد چرا که اگر ۱۰ هزار دفترچه را چاپ کرده و بعد متوجه شوید که تنها ۱۰۰۰ عدد از آن را نیاز داشته اید، بنابراین تنها به یک سطح بازیافت بزرگ نیاز خواهید داشت.)

اصول اساسی چهار روش عمده چاپ

روش چاپ افست چگونه است ؟ 

آماده سازی چاپ سنگی و چاپ افست را لیتوگرافی گویند . فرم چاپ آماده شده برای چاپ افست، پلیت یا زینک است. در این روش قسمت های چاپ شونده و بدون چاپ روی پلیت، هر دو در یک سطح صاف و به صورت مسطح قرار دارند و لاستیک در تماس با کل سطح پلیت قرار می گیرد. سطح پلیت یا زینک قابلیت جذب مركب و انتقال آن به لاستیک را دارد. بقیه سطح پلیت که قسمت های بدون چاپ آن را تشکیل می دهد، مرکب را دفع می کند. قسمت های بدون چاپ پلیت به وسیله محلول مرطوب کننده مثل آب مرطوب می شود، تغذیه مرکب و آب به صورت همزمان انجام می شود.

چاپ افست یا چاپ لیتوگرافی نمونه ای از روش چاپ همسطح است.

روش چاپ برجسته چگونه است ؟ 

سطح چاپ شونده روی فرم چاپی در این روش، برجسته تر از سطح بدون چاپ است. قسمت برجسته، مرکبی می شود و سپس آن را در اثر فشار به کاغذ یا سطح کار چاپی منتقل می کند. هم نوردهای مرکب و هم کاغذ، تنها با قسمت برجسته تماس پیدا می کنند. چاپ فلکسوگرافی و لترپرس نمونه هایی از چاپ برجسته هستند.

روش چاپ گود چگونه است ؟ 

در این روش قسمت های چاپ شونده پایین تر و یا گودتر از قسمت بدون چاپ قرار دارد. قسمت گود با مرکب پر شده و مرکب اضافی از سطح سیلندر پاک می شود. سپس سیلندر چاپ با فشار با سطح کاغذ یا سطح کار چاپی تماس می گیرد و مرکب را روی آن منتقل می کند.

چاپ گراور نمونه ای از چاپ گود است.

روش چاپ استنسیل چگونه است ؟

در این روش قسمت های چاپ شونده و بدون چاپ بر روی یک صفحه توری با شبکه های بسیار ریز قرار می گیرند. قسمت های چاپ شونده به صورت باز (بلوک نشده) بر روی توری شکل می گیرند و قسمت های بدون چاپ به شکل بسته (بلوک شده) هستند، در مرحله چاپ کاغذ یا دیگر مواد چاپ شونده مثل پارچه در تماس با توری آماده شده، قرار می‌گیرد و مرکب از قسمت‌های باز آن با فشار کاردک بر روی کاغذ یا پارچه چاپ می‌شود. چاپ سیلک اسکرین نوعی از چاپ استنسیل به شمار می‌رود.

تعریف چهار روش عمده چاپ

چاپ افست

چاپ افست که به آن چاپ لیتوگرافی نیز گفته می شود، براساس روش چاپ همسطح بوده و امروزه پر استفاده ترین روش چاپی است و این مساله به دلیل ویژگی های خاص این روش است که ترکیبی از استحکام، سرعت، کیفیت و صرفه جویی اقتصادی را در رابطه با بخش وسیعی از کارهای چاپی دارد.

واژه لیتوگرافی از دو کلمه یونانی «ليتو» (Lithos) یعنی سنگ و «گرافین» (Graphein) یعنی نوشتن تشکیل شده است.
این موضوع یعنی نوشتن بر روی سنگ به سال ۱۷۹۶ برمی گردد. زمانی که این روش به وسیله آلویس زنه فلدر (Alois Senefelder) در باواریا کشف شد. او بر حسب اتفاق دو اصل عمده این روش را کشف کرد:

 ۱. آب و چربی با یکدیگر ترکیب نمی شوند.

۲. واکنش طبیعی ماده ای مثل سنگ در برابر آب و چربی.

لیتوگرافی (یا چاپ سنگی) در شکل اولیه آن به این صورت بود که طرح مورد نظر روی لوح سنگی کشیده می شد، سپس سطح سنگ با استفاده از آب و صمغ عربی شست و شو داده می شد. قبل از چاپ، سنگ را با آب مرطوب می کردند و در نتیجه قسمت های چرب شده سنگ، آب را دفع کرده سپس به لوح سنگی مرکب زده می شد که این مرکب فقط به قسمت های قابل چاپ که قبلا چرب شده بود می چسبید و قسمت های آب خورده آن مرکب را دفع کرده و سپس با قرار دادن کاغذ بر روی سنگ و وارد کردن کمی فشار، تصویر مرکب خورده به روی کاغذ منتقل می شد.

چاپ به روش لیتوگرافی در ابتدای پیدایش و مراحل اولیه، تکنیک بسیار جالبی بود و بعنوان یک روش هنری مورد استفاده طراحان قرار می گرفت. با پیشرفت لیتوگرافی تکنیک چاپ رنگی هم به وجود آمد که به آن کر مولیتوگرافی (Chromolithography) گفته می شود. در این روش برای چاپ هر رنگ یک لوح سنگی جداگانه تهیه می شد. پیشرفت های بعدی منجر به پیدایش اتولیتوگرافی (Aurolithography) شد که در این روش طراح می توانست طرح خود را مستقیما بر روی سنگ پیاده کند.

 کاربرد عکاسی در لیتوگرافی امکان انتقال مستقیم تصویر را بدون نیاز به طراحی و یا انتقال با دست ممکن ساخت. این روش باعث شد تا لیتوگرافی در سطح وسیعی مورد استفاده قرار گیرد، چون در این صورت است که می توان متن و تصویر را بدون نیاز به طراح زبردست و با دقت بیشتری نسبت به کار با دست، تولید کرد.

 لوح سنگی به علت حجم زیاد آن کم کم جای خود را به صفحات نازک فلزی و قابل انعطاف داد، که بعدها در اثر پیشرفت تکنولوژی، پلیت هایی از جنس پلاستیک و کاغذ نیز عرضه شد.

 چاپ لیتوگرافی مستقیم، یعنی چاپ مستقیم از طریق یک پلیت و بدون استفاده از لاستیک، در آغاز توسط هنرمندان برای چاپ آثاری به تعداد اندک مورد استفاده قرار می گرفت. از اوایل قرن بیستم لیتوگرافی مستقیم کم کم جای خود را به لیتوگرافی افست داد، که در آن تصویر چاپ شونده به صورت غیر مستقیم و با واسطه (لاستیک) بر روی کاغذ چاپ می شود. یعنی طرح چاپ شونده به شکل ناخوانا (معکوس) بر روی واسطه ای به نام لاستیک (افست) شده و مجددا به صورت خوانا بر روی کاغذ چاپ می شود.

 بنابراین در چاپ افست تصویر به شکل خوانا (مستقیم بر روی پلیت منعکس می شود، سپس به حالت ناخوانا (معکوس) بر روی لاستیک افست شده و در نهایت به شکل خوانا بر روی کاغذ چاپ می شود. چاپ افست قبل از این که بر روی کاغذ و مقوا انجام شود به عنوان یک روش مناسب برای چاپ حلب مورد استفاده قرار می گرفت. پیشرفت های فراوانی در تکنولوژی چاپ افست صورت گرفته که این روش را به عنوان یکی از مهم ترین و پراستفاده ترین روش های چاپی مطرح کرده است.

۱. پیدایش پلیت فلزی نازک (زینک) به سازندگان ماشین های چاپ این امکان را داد تا ماشین های چاپ سیلندری را که سرعت چاپ آن ها دو تا سه برابر ماشین های مسطح است تولید کنند.

۲.  عمر پلیت های فلزی افزایش یافت، چون دیگر نیازی به تماس مستقیم پلیت با مواد زبری مثل کاغذ و یا مقوا نبود. پیدایش واسطه ای به نام لاستیک سیلندر این مشکل را حل کرد.

۳. استفاده از لاستیک سیلندر به عنوان واسطه بین پلیت و کاغذ، امکان چاپ تصاویر بسیار ریز و دقیق را فراهم نمود، زیرا مرکب نیز با حداقل فشار ممکن بر روی کاغذ منتقل می شود.

۴. ادامه پیشرفت در تکنولوژی ساخت مواد و شیمی، باعث پیشرفت های مهمی در تولید موادی مثل فیلم، پلیت، مرکب و کاغذ شد که به وسیله آن امکان چاپ افست با کیفیت بالا و سرعت زیاد فراهم آمد.

۵. استفاده از روش حروفچینی نوری (Photo setting) که پیشرفت های حاصل در آن، به پیدایش ایمیج ستر یا فیلم نگار (imagesetter) شد، که امکان تولید فیلم را با عکاسی و یا لیزر فراهم می سازد که مناسب ترین روش برای تولید پلیت افست است.

 تنوع ماشین های چاپ افست بسیار زیاد است؛ از ماشین های افست ورقی کوچک در ابعاد ۵۰۰ به ۳۷۵ میلی متر یا کمتر تا ماشین ورقی بزرگ تر از ۱۶۰۰ × ۱۲۰۰ میلی متر و به صورت چند رنگ. امروزه ماشین های رول از نوع کوچک و کم عرض تا بزرگ و پهن با قطر سیلندر بسیار بزرگ به صورت ۸ رنگ و بالاتر در دسترس قرار دارند.

انعطاف پذیری روش چاپ افست، امکان چاپ بسیاری از محصولات متنوع را فراهم ساخته است. ماشین های افست کوچک برای کارهایی مثل چاپ سربرگ، چاپ کارت ویزیت، انواع فرم های تجاری، دفترچه، کتابچه، انواع صورت حساب و چاپ فاکتور فروش، بسیار ایده آل است. محدوده کار این نوع ماشین ها اغلب از چاپ یک رنگ شروع شده و تا چاپ چهار رنگ ادامه پیدا می کند. در این ماشین ها امکانات اضافی برای شماره زئی، پرفراژ و خط زنی نیز وجود دارد.

ماشین های افست بزرگ تر معمولا با فرمت چاپی در محدوده ابعاد بزرگ تر از B3 و A3 تا بزرگ تر از B0 و A0 قرار دارند (بر اساس اندازه های بین المللی کاغذ A و B). محدوده کار این ماشین ها چاپ مجلات، چاپ بروشور، چاپ کتاب، چاپ پوستر و چاپ کاتالوگ را با تیراژهای کم و متوسط در برگرفته و تا بسته بندی ( چاپ جعبه و چاپ کارتن و چاپ بسته بندی) گسترش پیدا می کند.
ماشین های چاپ افست رول یا وب (Web) بر اساس نوع محصولات چاپی آن به سه -گروه تقسیم می شوند:

• ماشین های افست رول کوچک
• مخصوص چاپ رول های کم عرض
• برای چاپ فرم های تجاری (فرم پیوسته)

که به صورت سیاه و سفید و رنگی که به صورت ماشین های تک رنگ یا چند رنگ عرضه می شوند. این ماشین ها در قسمت خروجی ممکن است رول به رول یا رول به ورق تحویل دهند.

 ماشین های چاپ افست رول بزرگ به دو گروه اصلی تقسیم می شوند:

• ماشین های چاپ افست رول هیت ست (Heatset)
• ماشین های چاپ افست رول گلدست (Coldset)

هیت ست ماشینی است دارای خشک کن حرارتی که مرکب در آن با استفاده از گرما، بر روی کاغذ خشک می شود و کلدست یا بدون خشک کن، ماشینی است که مرکب با نفوذ به سطح کاغذ و بدون حرارت خشک می شود. معمولا از روش کلدست برای چاپ روزنامه و تولیداتی از آن قبیل – که بیشتر حالت سیاه و سفید و با یک رنگ اضافی و یا به شکل چهار رنگ چاپ می شوند، استفاده می کنند.
در روش هیت ست (حرارتی) همان طور که از نامش پیداست، برای خشک کردن مرکب بر روی کاغذ از حرارت استفاده می شود و برای تولیداتی با کیفیت بالا کاربرد دارد. از این روش برای چاپ محصولات با کیفیت بالا و در تیراژ زیاد مثل مجلات پر تیراژ، کاتالوگ و بروشورهای تجاری استفاده می کنند.

لترپرس (چاپ حروفی) Letterpress

لترپرس، یکی از روش های چاپ برجسته، از قدیمی ترین روش های چاپی است و تا اوایل سال های ۱۹۷۰ عمده ترین روش چاپی بود که در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می گرفت.

پیدایش چاپ افست و دیگر روش های چاپی به دلایل زیادی که شامل سرعت بیشتر و کیفیت بهتر و هزینه کمتر است جایگزین چاپ برجسته با لترپرس شده تا آن جا که مشخص شده است، شکل اولیه این روش با کنده کاری بر روی قطعات چوب انجام می شده، به صورتی که پس از کنده کاری و تراشیدن چوب، تصویر مورد نظر به شکل برجسته ظاهر شود.

 سپس با قرار دادن کاغذ بر روی لوح چوبی که به آن مرکب زده شده و وارد کردن فشار، عمل چاپ انجام می گرفته است. بعدها حروف چاپی از جنس چوب تراشیده می شد که پس از آن حروف سربی متحرک اختراع شده و جایگزین چوب گردید.

اختراع حروف متحرک در اروپا را عموما به يوهان گوتنبرگ نسبت می دهند. وی در سال های ۱۴۴۰ میلادی شروع به تجربه اولین کار چاپی نمود و شهرت وی به دلیل تکامل و گسترش حروف متحرک و ارائه آن به بازار کار تجاری در سال ۱۴۵۰ بود که اولین کتاب خود را با استفاده از این روش در سال ۱۳۵۵ به چاپ رساند. اختراع چاپ را نمی توان به گوتنبرگ نسبت داد، بلکه باید گفت که وی با اختراع خود، روش چاپ لترپرس را به مرحله عمل رساند و توانست با امکانات موجود و دانش خود، آن را به مرحله کار تجاری نیز وارد کند.

اجزای حروف به صورت جداگانه و با پمپ کردن فلز مذاب در قالب حروف با ابعاد بسیار دقیق تولید می شد، بعد از آن حروف به صورت یک خط یکپارچه تولید شد. در ماشین های لترپرس مسطح حروف سربی در یک شاسی فلزی بسته شده و سپس با دقت کامل بر روی صفحه ماشین لترپرس قرار داده می شود.

 ارتفاع شاسی به صورتی تنظیم می شود که سطح برجسته حروف به صورت یکنواخت مرکبی شده و چاپ بدهد، قسمت های بدون چاپ نیز در ارتفاع پایین تر قرار گرفته و چاپ نمی شوند. حکاکی با دست بر روی چوب و فلز به عنوان یک روش کاری برای تولید تصاویر برجسته که به همراه حروف چاپ می شوند تا قرن بیستم ادامه پیدا کرد. کاربرد تکنیک عکاسی در چاپ امکان کلیشه سازی و حکاکی با استفاده از عکس را پدید آورد و به این وسیله روش تولید حروف برجسته با به کارگیری تکنیک عکاسی به همراه روش های مکانیکی پدید آمد.

اولین ماشین چاپ با استفاده از صفحات چوبی ساخته شد که مجهز به یک پیچ عمودی برای بالا و پایین آوردن صفحه تخت آن بود که به وسیله آن کاغذ را بر روی حروف مرکب خورده فشار می داد تا عمل چاپ صورت گیرد. پیشرفت های بیشتر از سال ۱۷۹۸ ادامه پیدا کرد و در آن زمان اولین ماشین چاپ دستی که از آهن ساخته شده بود، به بازار عرضه شد و به دنبال آن اولین ماشین چاپ سیلندری که با نیروی بخار کار می کرد، در سال ۱۸۴۱ معرفی گردید و پس از آن ماشین چاپ با سیلندر مدور یا روتاتیو ساخته شد که در آن از پلیت های نیم دایره فلزی موسوم به اشتریوتایپ استفاده می شد که بعدا جای خود را به پلیت های قابل انعطاف از جنس لاستیک و پلاستیک داد.

روش چاپ لترپرس بیش از ۵۰۰ سال به عنوان مهم ترین و فراگیرترین روش چاپی شناخته شد و با ظهور روش چاپ افست سهم آن در بازار چاپ از سال های ۱۹۶۰ رو به افول نهاد و از اوایل سال های ۱۹۷۰ چاپ افست مشخصا جایگزین لترپرس شد.

 ماشین های چاپ لترپرس مسطح و سیلندری هنوز هم برای انجام بخشی از کارهای چاپی کم تیراژ و محدود به کار می روند، به خصوص برای چاپ کارت ویزیت، سربرگ و دفترچه های کوچک و همچنین برای چاپ پاکت نامه، جلدهای کاتالوگ و دیگر موارد چاپی که با قلم حروف متفاوت چاپ می شوند.

اغلب کارهای چاپی که با روش لترپرس انجام می شود، به صورت مشکی و یا تک رنگ موضعی هستند.

 ماشین های چاپ لترپرس مسطح عمر کاری طولانی را پشت سر گذاشته اند و هم اکنون نیز بیشتر برای انجام عملیات تیغ زنی، پرفراژ، برجسته کردن، خط زنی و شماره زنی به کار می روند. بعضی از این عملیات را می توان به همراه چاپ نیز انجام داد و به این ترتیب چند عمل، به صورت یکجا و با هزینه کم انجام می شود. ماشین های چاپ لترپرس رول عمدتأ جای خود را به ماشین های چاپ فلکسو و یا چاپ افست رول داده اند، هر چند که هنوز هم برای چاپ بعضی از روزنامه ها که عمدتا با رنگ مشکی و یا تک رنگ موضعی چاپ می شود، مورد استفاده قرار می گیرد. در بعضی از موارد حرفه ای نیز برای چاپ فرم های تجارتی و چاپ برچسب نیز استفاده می شوند.

چاپ فلکسو Flexography

امروزه فلکسوگرافی به عنوان برترین روش چاپ برجسته شناخته شده و از روش چاپ لترپرس نیز سبقت گرفته و روز به روز رو به پیشرفت است. چاپ فلکسو يا فلکسوگرافی با استفاده از پلیت های ژلاتینی و یا فتوپلیمر و مرکب رقیق که سرعت خشک شدن آن زیاد است و یا مرکب پایه آب و با ماشین های چاپ فلکسو که همگی به صورت رول چاپ می کنند، انجام می شود.

چاپ فلکسو را معمولا یک روش چاپی ساده به شمار می آورند که در آن از سیستم های مرکب دان ساده استفاده شده و سیستم تغذیه آن به شکل رول است.لترپرس در مقایسه با چاپ فلکسو، از مرکب غليظ و با چربی زیاد استفاده می کند و برای تغذیه مرکب، سیستم مرکب دان پیچیده تری به منظور نوردکردن مركب و تبدیل آن به لایه های نازک، نیاز دارد.

 پیدایش فلکسوگرافی به اوایل سال های ۱۹۹۰ برمی گردد و مخترع آن (۱C.lolweg) است که روش چاپ فلکسو را برای چاپ پاکت و چاپ ساک های کاغذی ابداع نمود.

با پیشرفت هایی که در زمینه چاپ فلکسو صورت گرفته است، از آن به عنوان مناسب ترین روش برای چاپ بسته بندی استفاده می شود. برای چاپ تولیداتی مثل انواع پاکت های کاغذی و پلاستیکی و کیسه های سلفون و دیگر محصولات، ماشین های تکمیلی دیگری و در یک خط کاری با ماشین چاپ فلکسو قرار گرفته تا امکان تولید محصولاتی مثل پاکت و جعبه از رول چاپ شده فراهم شود.

 ماشین های چاپ فلکسو با طراحی خاص برای چاپ و تولید انواع محصولات ساخته می شوند. این نوع ماشین ها اغلب برای چاپ کارهای پر تیراژ مناسب هستند و قابلیت چاپ انواع رول های کاغذ، مقوا، فویل، سلفون و نایلون را در ضخامت های مختلف دارند. ماشین چاپ فلکسو در انواع یک رنگ و چند رنگ ساخته می شود که معمولا بیش از ۶ رنگ را چاپ می کند.

مزایای چاپ فلکسو نسبت به لترپرس

مزایای چاپ فلکسو نسبت به لترپرس بسیار زیاد است، که از آن جمله، کاهش هزینه های مربوط به انرژی برق، نیاز کمتر به سرویس و نگه داری، عدم نیاز به تنظیم تيغه مرکب دان و کاهش ضایعات چاپی را می توان نام برد. مهم ترین تولیداتی که چاپ آن با روش فلکسو انجام می شود عبارتند از: بسته بندی مایعات، مثل آب میوه و غیره، چاپ روزنامه (اکثرا به صورت سیاه و سفید)، کتاب جیبی، برچسب، پاکت های کاغذی و پلاستیکی، مقوا و چاپ کاغذ دیواری.

چاپ گود Gravure

اساس چاپ گراور یا هلیوگراور بر پایه روش چاپ گود است و از نظر تخصصی در مقایسه با چاپ افست و لترپرس بسیار پیشرفته تر می باشد. چاپ گراور در عمل برعکس چاپ لترپرس انجام می شود، به این معنی که قسمت های گود شده سیلندر گراور تصویر یا سطح چاپ شونده را تشکیل می دهد و بقیه قسمت های آن چاپ نمی دهد.

روش چاپ گراور از اواخر قرن هجده به منظور چاپ بر روی کاغذ دیواری و کتان مورد استفاده قرار گرفت. در این روش مرکب را به قسمت های گود شده سیلندر، تغذیه کرده و سپس سطح سیلندر را با استفاده از یک تیغه پاک کرده و چاپ را بر روی موادی که از قدرت جذب مرکب بالایی برخوردار هستند انجام می دهند.

پیدایش فتوگراور به شکلی که امروزه شناخته شده است به سال های ۱۹۵۰ بر می گردد که از تکنیک عکاسی در روش گراور استفاده شد و چاپ فتوگراور در شکل اولیه آن با استفاده از پلیت های مسی تخت صورت می گرفت، که اقتصادی بود تا این که به ابتکار کارل کلانیش (Karl Klietscb) سیلندر گراور جایگزین پلیت های تخت شد چاپ گود، ابتدا اقتصادی نبود، تصویر سازی در این روش به وسیله عکاسی بر روی مواد سبک و حساس به نور انجام می شد، سپس تصویر مورد نظر بر روی سطح صاف و نرم پلیت مسی و یا سیلندر منتقل می شد و با اسید کاری بر روی آن به شکل گود در می آمد.

امروزه حکاکی سیلندر گراور را با روش الکترومکانیکی و یا با استفاده از ماشین های حکاکی لیزری انجام می دهند. سیلندرهای گراور امروزی از جنس استیل و با روکش مسی ساخته می شوند که این نوع سیلندر گران قیمت است، اما تحقیقات زیادی در دست انجام است تا جایگزین ارزان تری برای آن پیدا کنند. یک بخش از این تحقیقات با هدف تولید سیلندر گراور با روش فتو پلیمر ” (PhotoPolymer) انجام می شود.

چاپ گود با ماشین های رول و استفاده از کاغذ رول انجام می گیرد و چنان چه بتوان روش ارزان تری را برای تهیه پلیت گراور عرضه کرد، استفاده از این روش چاپی در ماشین های چاپ گود ورقی نیز می تواند بازار کار خوبی را به خود اختصاص دهد. کیفیت چاپ گراور معمولا یک دست بوده و در تمام طول چاپ به حالت یکنواخت انجام می شود. هر چند که با بزرگ نمایی مناطق چاپ شده می توان رنجه شدن خطوط و حتی حروف را در اجزای ریز مشاهده کرد. کیفیت چاپ کارهای رنگی با استفاده از این روش بسیار بالاست و به همین دلیل چاپ گود به عنوان یک روش چاپی با کیفیت بالا شناخته شده است.

کیفیت چاپ گود حتی بر روی کاغذهای ارزان قیمت نیز بسیار مطلوب است و این یکی از ویژگی های این روش چاپی است. ماشین های چاپ گرد را باید در ردیف بزرگ ترین ماشین های موجود در بخش ماشین سازی صنعت چاپ دانست که عرض رول آن ممکن است تا ۲۴۰۰ میلی متر باشد و تعداد برج های چاپ آن در مواردی تا ۱۶ واحد چاپی را شامل می شود. از این روش برای چاپ کارهای با تیراژ بسیار زیاد مثل مجله، کاتالوگ های رنگی، برچسب، مقوا، مواد بسته بندی، تمبرهای پستی و دیگر موارد مشابه استفاده می شود.

چاپ سیلک اسکرین

چاپ سیلک اسکرین نوعی از روش چاپ استنسیل است که مرکب چاپ با فشار از منافذی که روی استنسیل وجود دارد، بر روی کاغذ و با مواد دیگر منتقل می شود.

استفاده از استنسیل روش تازه ای نیست، بلکه به سالیان بسیار دور برمی گردد، کارهای چاپی انجام شده در عکس هایی که در غارها و آثار به جامانده از چین قدیم مشاهده شده است استفاده از این روش را نشان می دهد.

این روش به این دلیل به نام سیلک اسکرین شناخته شده، که از سیلک (ابریشم) به عنوان نوری در چاپ اسکرین استفاده می شده است. پارچه ابریشمی به علت بافت بسیار ریز و ظریف آن برای این کار انتخاب شده چون به راحتی بر روی چهارچوب کشیده می شود.

از روش سیلک اسکرین در سال های ۱۸۰۰ برای چاپ پارچه و ظرف های چینی استفاده می شد. تنوع کار این روش چابی تا ورود به قرن بیستم کاملا شناخته شده نبود و از آن به بعد به قابلیت چاپ سیلک اسکرین بر روی هر ماده چاپ شونده و در هر اندازه ای و با شکل های مختلف و ضخامت های متفاوت پی برده شد.

از این روش برای چاپ موادی مثل فلز، چوب، شیشه، چاپ پلاستیک، پارچه، کاغذ و سفال می توان استفاده کرد. چاپ سیلک اسکرین با قشر ضخیم مرکب و در حجم زیاد انجام می شود و به همین دلیل نسبت به روش های چاپی دیگر کاملا شناخته شده و از آن ها متمایز است.

معمولا یک کار چاپ شده با روش سیلک را می توان با مشاهده لایه ضخیم مرکب بر روی آن تشخیص داده و شناسایی کرد. قدرت و سرعت خشک شدن مرکب آن بستگی به ویژگی های ماده چاپ شونده دارد.

تجهیزات چاپ سیلک اسکرین به صورت وسایل دستی و یا نیمه اتوماتیک یا تمام اتوماتیک وجود دارد. توری های چاپ سیلک را امروزه از جنس نایلون، پلی استر و یا استیل با منافذ بسیار ریز می سازند. استنسیل را می توان با روش عکاسی و یا سیستم های کامپیوتری تولید کرد. ماده چاپ شونده در زیر چهارچوب استنسیل و در فاصله بسیار نزدیک با توری قرار داده می شود. سپس مرکب را بر روی شاسی تغذیه کرده و با وارد کردن کمی فشار آن را از منفذهای توری به روی ماده چاپ شونده مثل پارچه منتقل می کنند. کار چاپ شده را معمولا به شکل جداگانه و تک تک در قفسه قرار می دهند تا خشک شود و یا از سیستم های خشک کن ماوراء بنفش (UV) استفاده می کنند.

مرکب چاپ سیلک اسکرین

مرکب چاپ سیلک اسکرین را با خواص گوناگون تولید می کنند، که معمولا بسیار شفاف و روشن و یا مرکب فسفری و درخشان است و یا دارای ویژگی های دیگری مثل قرار گرفتن رنگ های روشن بر روی مواد با زمینه تیره است. مرکب چاپ سیلک را می توان به صورتی فرموله کرد که امکان پوشاندن هر رنگ دیگری را در زیر کار داشته باشد.

چاپ سیلک اسکرین معمولا برای کارهای کم تیراژ مناسب بوده و آماده سازی آن از هزینه ناچیزی برخوردار است. اما به دلیل پیشرفت هایی که در اتوماتیک کردن این روش صورت گرفته، امروزه از آن به عنوان یک روش مهم که قابلیت چاپ با کیفیت بالا را بر روی انواع مواد به صورت یک رنگ و یا چند رنگ فراهم می کنند نام برده می شود.

چاپ پوستر، چاپ تی شرت، چاپ ساک دستی پارچه‌ای، چاپ روی پوشه دکمه دار، تولیدات پلاستیکی، مدارهای چاپی، تابلوهای تبلیغاتی در انواع بزرگ، چاپ پارچه و مواد متنوع دیگر، بخشی از قابلیت ها و امکاناتی است که روش چاپ سیلک اسکرین به شکل امروزی و مدرن آن فراهم کرده است. .

 سایر روش های چاپ

به غیر از چهار روش اصلی یاد شده، تعداد دیگری از روش های چاپ غیر تماسی وجود دارند، که به چاپ الکترونیک نیز معروف هستند. کاربرد این نوع چاپ معمولا در موارد خاص است اما در بعضی موارد نیز روش های چاپ غیر تماسی با روش های معمول چاپ آمیخته می شود.

روش چاپ الکترواستاتیک Electrostatics

اساس کار این روش بر مبنای نیرویی است که در اثر جذب قطب های مثبت و منفی یک شارژ الکتریکی حاصل می شود. همان طور که می دانید، قطب های همجنس، (مثل دو قطب منفی) یکدیگر را دفع می کنند. چاپ الکترواستاتیک به دو روش مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود. بهترین راه درک این روش چاپی مطالعه چگونگی کار در یک ماشین فتوکپی الکترواستاتیک است.

نسخه اصلی را به شکل وارونه روی شیشه دستگاه کپی قرار می دهند، سپس از قسمت زیر شیشه به این نسخه نور می دهند. قسمت های بدون چاپ از طریق لنز دستگاه بر روی سطح سیلندر دوار منعکس می شوند که این عمل در نتیجه شارژ الکتریکی مثبت  که به سیلندر داده شده به صورت می گیرد. سیلندر دستگاه شفاف بوده و قابلیت حمل تصویر را دارد که به آن فتوكونداکتیو (Photoconductive) می گویند و تابش نور بر روی آن، الکتریسیته را دفع کرده و خاصیت جذب الکتریسیته را در قسمت هایی که نور از تصویر عبور نکرده باشد، پیدا می کند.

قسمت های چاپ شونده بر روی سیلندر که بار مثبت را دریافت کرده اند با پودر چاپ (توتر) که بار منفی دارد پوشیده می شود. سپس سیلندر شارژ شده با کاغذ که بار الکتریکی مثبت پیدا کرده در تماس قرار می گیرد و نیروی مخالف، اطمینان لازم را در رابطه با جذب شدن تونر با بار منفی بر روی کاغذ که دارای بار مثبت است، فراهم می سازد. با حرارت دادن به کاغذ در . مرحله پایانی، پودر تونر کاملا بر روی آن جذب و ثابت می شود.

این روش به نام چاپ الکترواستاتیک و به روش غیر مستقیم شناخته شده که در ماشین های فتوکپی از آن استفاده می شود. در روش چاپ مستقیم، نسخه اصلی را مستقیما بر روی ماده ای که خاصیت انتقال تصاویر را داشته باشد قرار می دهند، مثل کاغذ با پوشش اکسید مس که به آن بار مغناطیسی داده شده باشد. در حقیقت نوعی پلیت کاغذی را به این روش تولید می کنند. همان طور که در چاپ غیر مستقیم توضیح داده شد، بار مغناطیسی فقط در قسمت های چاپ شونده باقی می ماند. سپس پودر چاپ یا تونر که به حالت مایع در آمده، فقط به قسمت های چاپ شونده چسبیده می شود. از این روش اغلب برای تکثیر اسناد و مدارک و نیز کپی پلیت های کوچک به روش الکترواستاتیک از جنس کاغذ یا پلاستیک و یا فلز) استفاده می کنند.

چاپ جوهرافشان (اینک جت) Inkjet

در این روش ذرات مرکب بر روی سطح موردنظر اسپری می شود. چاپگرهای اینک جت از سه قسمت اصلی تشکیل شده اند:

• سیستم کنترل
• مجموعه نازل ها یا دماغه چاپگر (هد)
• سیستم مرکب دان

مرکب چاپ اینک جت از نوع مرکب حلال و بر پایه آب یا حلال های دیگری مثل اتانول و یا متانول می باشد. عملکرد دستگاه به این صورت است که ذرات ریز مرکب، تحت فشار از یک خروجی بسیار ریز در اندازه های دقیق و یکسان بر روی جسم مورد نظر اسپری می شود.

شکل گیری تصویر مورد نظر برای چاپ جوهر افشان در حافظه سیستم کنترل دستگاه برنامه ریزی می شود. پس از آن دستگاه شروع به چاپ کرده و به ذرات مرکب بار الکتریکی می دهد.به این وسیله ذرات مرکب دقیقا فرم تصویر برنامه ریزی شده را تشکیل می دهند.

شکل گیری حروف چاپی با تصویر براساس الگو با ماتریس نقاط تشکیل می شود. هد یا دماغه جوهرافشان معمولا از ۷ و یا ۱۶ نازل اسپری کننده تشکیل شده است. نوع اول آن براساس ماتریس ۷۸۵ نقطه و نوع دوم با ماتریس ۱۶۸۱۰ نقطه چاپ می کند. ذرات مرکب از یک میدان الکترومغناطیسی ثابت عبور می کنند که موجب باردارشدن آنها می شود و سپس در الگوی انتخاب شده هدایت می شوند.

یکی دیگر از روش های چاپ جوهرافشان که به سرعت نیز در حال گسترش است، روش چاپ به شکل یک الگوی منظم ) (Array ) و یا مجموعه ای از چند الگو است. این روش براساس قرار گرفتن نازل های چاپگر در یک ردیف منظم و تشکیل حروف بر روی ماده چاپ شونده ای که در حال حرکت است، عمل می کند. حالت تصویر و یا حروف چاپ شده معمولا از طریق یک سیستم گرافیکی کامپیوتری تعیین می شود، که تصاویر آن متشکل از آرایه هایی از نقاط هستند.

 کیفیت چاپ در این روش معمولا بهتر از کیفیت چاپ به حالت حروف باردار الکتریکی است که قبلا شرح داده شد. سیستم جوهرافشان، در چاپ شماره سریال و یا کدگذاری و چاپ تاریخ در بسته بندی ها استفاده می شود.

 این روش چاپی هنوز هم در این بخش کاربرد فراوان دارد هر چند که استفاده از آن در بخش های دیگر صنعت هم رواج پیدا کرده است. چاپ تاریخ تولید و مصرف و بارکد (رمز به شکل خطوط عمودی) بر روی بطری های پلاستیکی و فلزی و شیشه ای و امثال آن با روش جوهرافشان بسیار مناسب و متداول است.

 چاپ جوهر افشان به صورت رنگی نیز امروزه توسعه فراوانی یافته و در اکثر تولیدات چاپی که برای اشخاص ارسال می شوند، مصرف دارد. مثل پست مستقیم، آدرس زنی مجلات و روزنامه از این روش چاپی برای ادرس زنی بر روی اوراق چاپی که به شکل ورق و یا رول چاپ می شوند استفاده می کنند.

از آن جایی که دستگاه چاپ اینک جت نوعی دستگاه چاپ دیجیتال قابل حمل است و به راحتی جابه جا می شود، استفاده از آن در انتهای خطوط ماشین آلات چاپ و با صحافی امکان پذیر می باشد. انواع جدید چاپ جوهر افشان که به پرینترهای بزرگ لارج فرمت معروف هستند، برای چاپ پوستر های بزرگ و کارهای تبلیغاتی مورد استفاده قرار می گیرند. سیستم های پیشرفته لارج فرمت دارای کیفیت چاپ بسیار مرغوبی هستند.

چاپ لیزری Laser printing

لیزر (Laser) مجموعه ای از حروف اول کلمات (by Stimulated Emission of Radiation Light Amplification) می باشد. در این روش تصویر مورد نظر با استفاده از یک منبع لیزری کنترل شده تشکیل می شود.

اریژینال با نسخه اصلی با قرار گرفتن در مقابل نور اسکن می شود، تور منعکس شده از تصویر با استفاده از آینه و به وسیله سیستم لنز بر روی سلول های حساس به نور، متمرکز می شود. در این جا تصویر به اجزای بسیار کوچکی به نام پیکسل (Pixels) – که در حقیقت کوچک ترین واحد از یک تصویر است – تقسیم شده و از حالت نوری به سیگنال های مناسب الکتریکی تبدیل می شود. سیگنال های الکتریکی به واحد چاپگر منتقل شده و در  این جا منبع نوری لیزر تصویر را بر روی سیلندر حساس به نور اسکن می کند. تصویر تشکیل شده بر روی سیلندر که از نقاط بسیار ریز (Pixels) حاصل شده، دقیقا با آنچه که از اریژینال اولیه اسکن شده مطابقت دارد.

واحدهای ریز تصویر یا همان پیکسل ها با روشن و خاموش شدن منبع لیزر تولید می شوند و یا به عبارت صحیح تر براساس وجود سیگنال (سیگنال روشن) و یا نبود سیگنال (سیگنال خاموش) نگاشته می شوند. پودر تونر که در این جا نقش مرکب چاپ را دارد به قسمت های تصویر دار سیلندر چسبیده و سپس بر روی کاغذ که به آن بار الکتریکی مثبت داده شده منتقل می شود. در این مرحله به پودر تونر حرارت داده می شود تا به طور کامل به کاغذ چسبیده و ثابت شود.

به جای اسکن کردن تصویر در مراحل اولیه کار، چاپگر لیزری می تواند تصویر را به صورت دیجیتال از یک دیسک مغناطیسی که بر روی کامپیوتر و یا پردازشگر تولید شده است، دریافت کند. از تکنولوژی چاپ لیزری معمولا برای تهیه نمونه های چاپی و یا چاپ متصل به سیستم های حروفچینی و یا فیلم نگار (Imagesetter) برای تولید مواد چاپی که دارای ۳۰۰ نقطه یا ۶۰۰ نقطه در هر اینچ هستند استفاده می شود. این مقدار رزولوشن (Resolution) یا دقت چاپ تصویر را معمولا استاندارد می دانند و کیفیت آن برای نمونه گیری مناسب است. چاپگرهای لیزری با رزولوشن بالاتر می توانند تا ۶۰۰ نقطه در اینچ و بیشتر را چاپ کنند، که در بعضی موارد برای گرفتن کپی مستقیم از دوربین کاربرد دارند. از تکنولوژی چاپ لیزر برای انتقال مستقیم تصویر بر روی پلیت نیز استفاده می شود که به آن سیستم (to – Plate – Imaging) یا تصویرنگاری بر روی پلیت گفته می شود. چاپ لیزری کاربردهایی شبیه به آنچه را که در سیستم چاپ جوهرافشان به آن اشاره شد نیز دارد، مثل چاپ لیست های کامپیوتری که از فایل تهیه می شود.