چاپ لاتکس جدیدترین تکنولوژی مرکب است. این تکنولوژی یک دهه پیش ارائه شد و نسل اول این مرکبها مشکلات فراوان از جمله مقاومت کم در مقابل خش و خراش و نیاز به گرمای زیاد برای خشک شدن داشت. این مشکلات اکنون تا حد زیادی حل شده اند و در حال حاضر گزینه های لاتکس متعددی براساس حجم چاپ و نوع کاربردی که چاپکار به آن نیاز دارد در بازار وجود دارد. امروزه چاپ پارچه ورد زبان همه شده است و دیگر در حالی که مرکب لاتکس برای چاپ البسه مناسب نیست (علت آن شستشوی مداوم و دیگر مشکلات مربوط به استفاده از البسه است اما برای چاپ کارهای تبلیغاتی نرم (soft signage) کاربرد فراوان دارد. منظور از soft signage کارهای تبلیغاتی نمایشی است که روی پارچه انجام می شود. کارهایی که طول عمر محدودی دارند. برای این نوع کارها مركب ليتكس مزیت بیشتری نسبت به مرکب های تصعیدی دارد. در تکنولوژی سابلیمیش با کاغذ ترانسفر و اتوی بخار روی کار داریم. سیستم های لاتکس می توانند روی انواع پارچه به جز پلی استر چاپ کنند. از سوی دیگر با استفاده از لیتکس شما می توانید روی وینیل و دیگر مواد غیر پارچه ای نیز چاپ کنید. چاپ استفاده از لاتکس بسیار سریع و مقرون به صرفه است. لاتکس برای انجام هر کاری مناسب نیست و بسیاری از چاپکاران از آن به عنوان یک راه حل عالی، انعطاف پذیر، با کیفیت و آسان برای بسیاری از کاربردهای چاپ فرمت عریض استفاده می کنند.
به تازگی شرکت HP دو چاپگر جدید لاتکس به بازار عرضه کرده و دامنه چاپگرهای ليتكس خود را گسترده تر کرده است. طی دو سال گذشته نشریه های تخصصی چاپ و وب سایت بیشتر روی چاپگرهای تصعیدی (سابلیمیشن) تمرکز کردند و تکنولوژی ليتكس تا حدی به فراموشی سپرده شد. گو اینکه در نمایشگاه ISA آمریکا که چند ماه پیش برگزار شد، شرکت HP تمام مجموعه دستگاه چاپ لاتکس خود را در معرض دید عموم قرار داد. به نظر می رسد اکنون موقعیت خوبی باشد تا بار دیگر توجه ها را به لاتکس جلب کرده و مروری بر این تکنولوژی و تازه های آن داشته باشیم.
لاتکس یعنی چی؟
لاتکس (Latex) که بعضی آن را با L بزرگ و بعضی آن را با ا کوچک می نویسند، به چاپگرها و مرکب هایی اطلاق می شود که توسط شرکت HP ساخته می شود. HP بیشترین تجهیزات لاتکس را در میان سازندگان دیگر دارند ولی تنها تولید کننده تجهیزات و مرکب های لاتکس نیست. شرکت های دیگر از جمله میماکی و ریکو نیز چاپگرهای فرمت عریض که بر اساس تکنولوژی مرکب لاتکس ساخته شده اند به بازار عرضه کرده اند ولی تکنولوژی آنها با HP تفاوت دارد. اگر شناختی در مورد لاتکس ندارید، برای شروع بد نیست بدانید که لاتکس عبارتی است که به امولسیونی از ریز ذرات پلیمر درون یک مدیوم آب پایه گفته می شود. جان کلام اینکه ذرات پلاستیکی پیگمنت در یک محلول آب پایه معلق (سوسپانسیون) هستند. آنچه اهمیت دارد این نوع لاتکس را نباید با لاتکس طبیعی که از گیاهان بدست می آید يا ليتكس مصنوعی که از آن برای ساخت دستکش و دیگر محصولات لاستیک مانند استفاده می شود یکی دانست. به همین خاطر مرکب های لاتکس برای کسانی که با آن سروکار دارند، ضرری ندارد.
مرکب های لاتکس آب پایه هستند و بخارات مضر (مثل مركب های حلالی) متصاعد نمی کنند و به نور ماورا بنفش (مثل مركب های یووی) برای خشک شدن نیاز ندارند ولی برای خشک کردن آنها گرمای زیاد نیاز است. همین نیاز به گرمای زیادی تا حدی مزایای زیست محیطی این مرکب را از بین می برد. با وجود این، پیشرفت در تکنولوژی مرکب سازی و اضافه کردن یک مایع ویژه باعث شده تا نسل جدید مرکب های لاتکس برای خشک شدن به حرارت کمتری نیاز داشته باشند.
یکی از مزایای لاتکس که بارها در مورد آن صحبت شده، خشک شدن سریع آن است. کارهای چاپی از درون چاپگر خشک شده بیرون می آیند؛ به همین خاطر بدون اتلاف وقت برای خشک شدن یا متصاعد شدن گازها از روی کار چاپی می توان عملیات تکمیلی از جمله لامینیت را بلافاصله انجام داد.
سطوح چاپ پذیر
یکی دیگر از ویژگی های چاپ لاتکس امکان استفاده از انواع مدیا و سطوح چاپ پذیر پوشش دار (Coated) و بدون پوشش (Uncoated) از کاغذ تا وینیل گرفته تا فیلمهای بک‌لیت و چاپ پارچه است. بیشترین کاربردهای لاتکس چاپ بنر، پرچم و برخی از پارچه ها، پوشش های تبلیغاتی خودرو و دیگر کاربردهای فضای باز و فضای بسته است. شرکت HP شاهد استفاده هرچه بیشتر تکنولوژی لاتکس برای چاپ دکوراسیون داخلی خانه های کاغذ دیواری و دیگر پوشش های تزئینی دیواری، تزئین پنجره ها، کفپوش، روکش مبل و موارد دیگر بوده است.
نسل جدید مرکب های لاتکس مقاومت بیشتری در مقابل خراش و پوسیدگی دارند. با این حال برای کاربردهایی چون پوشش خودروها که همواره در معرض برخورد و تماس با اجسام دیگر هستند، استفاده از لامینیت و دیگر تمهیدات محافظتی نیاز است. ليتكس همانند دیگر مرکب هایی که از پیگمنت به جای رنگینه (Dyes) استفاده می کنند نسبت به نور ماورابنفش (UV) به شدت مقاومت از خود نشان می دهد. البته مقاومت یک کار چاپی نسبت به نور ماوراء بنفش تنها در گرو مرکب نیست بلکه مدیا و فضایی که مدیا در آن نصب شده نیز اهمیت دارد. به عنوان مثال عمر بنری که در هوای آزاد در منطقه ای که گرم است و نور خورشید همواره می تابد، نصب شده با بنری که در یک دفتر کار جا خوش کرده است بسیار کمتر است. شرکت HP در مورد طول عمر و دوام کار چاپی اطلاعات خوبی از طریق وب سایت خود ارائه می کند. این اطلاعات به شما کمک می کند تا در مورد دوام لینکس در موارد مختلف و کاربردهای مختلف اطلاعات خوبی کسب کنید.
گزینه مركب سفید
اگر محدودیتی در زمینه برخی از انواع تکنولوژی لاتکس باشد، استفاده از مرکب سفید است. در حالی که به طور کلی استفاده از مرکب مشکلاتی دارد، مركب سفید برای اینکه کارآیی داشته باشد باید به صورت مات عرضه شود و برای این کار باید در ساخت آن از ذرات پیگمنت سنگین تر و بزرگتر به ویژه دی اکسید تیتانیم (Tio2) استفاده کرد. استفاده از این ماده باعث گرفتگی هدهای مرکب شده و یا در بهترین حالت در ته مخزن مرکب انباشته می شود. به همین خاطر مخزن مركب را باید همواره قبل از استفاده تکان داد تا پیگمنت حالت تعلیق (سوسپانسیون) خود را حفظ کند. به همین خاطر HP مركب سفید لاتکس ارائه نمی کند. البته HP تاکنون نیاز فراوانی به کاربردهایی که باعث رشد لاتکس می شوند پیدا نکرده است. میماکی و رولند در تکنولوژی لاتکس خود گزینه مركب سفید هم ارائه می کنند زیرا آنها از هدها و فرمولاسیون مرکب متفاوت استفاده می کنند.
نسل جدید مرکب های لاتکس مقاومت بیشتری در مقابل خراش و پوسیدگی دارند. با این حال برای کاربردهایی چون پوشش خودروها که همواره در معرض برخورد و تماس با اجسام دیگر هستند، استفاده از لامینیت و دیگر تمهیدات محافظتی نیاز است.
جدیدترین تجهیزات لاتکس
دو مجموعه چاپگر جدید لاتکس که HP به تازگی عرضه کرده از نوع ۵۰۰ هستند و شامل ۵۶۰ Latex و ۵۷۰Late و مدل ۳/۲ متری ۱۵۰۰ Latex می شود. این دو مجموعه جدید شکافی که بین مجموعه ۳۰۰ و چاپگرهای صنعتی ۳۱۰۰ و ۳۵۰۰ وجود داشت را پر کرده اند. مجموعه چاپگرهای ۵۰۰ برای ارائه دهندگان خدمات چاپی متوسط تا بزرگ که نیاز به تجهیزات سریعتر برای پاسخگویی به حجم تولید بالاتر دارند، ساخته شده اند. در این ماشین‌ها سرعت و اتوماسیون افزایش یافته و نیاز به اپراتور به حداقل رسیده است. این ماشین آلات جدید در دروپا به نمایش درخواهد آمد.
چاپگرهای لیتکس به صورت ۴ رنگ (CMYK) همراه با سایان و ماژنتا کم رنگ – در پیکره بندی های مختلف که براساس مدل ماشین تعیین می شود – چاپ می کنند. این چاپگر از یک مایع دیگر که Latex optimizer نام دارد نیز بهره می برند. همانگونه که پیش تر اشاره کردم میماکی و ریکو نیز ماشین های لاتکس ارائه می کنند. ماشین های میماکی JV400 – 130LX و ۱۶۰LX نام دارند و ماشین های ریکو PRO L4130 و LA160 نام دارند. این ماشین ها نیز به طور ۴ رنگ همراه با رنگ سبز و نارنجی و مرکب سفید عرضه می شود. میماکی از همان هد پی یز ریکو استفاده می کند ولی کپی رایت HP هدهای حرارتی خود را دارد. فرمولاسیون مرکب های میماکی و ریکو با HP تفاوت دارد. علت آن هم حق انتزاع مرکب های لاتکس است که به HP است ولی در هر حال از لحاظ شیمیایی هر دو مرکب لیتکس شناخته می شوند.
