بسته بندی زعفران

بسته بندی زعفران، به خصوص اگر قرار است زعفران برای بازار خرده فروشی بسته بندی شود، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.اول از همه باید طرح و اندازه ی بسته‌ی شما مورد توجه مشتری قرار گیرد، باید از زعفران در برابر نفوذ و آسیب خارجی محافظت کند و اطلاعات محصول را در اختیار مشتری قرار دهد. دوم باید در نظر داشته باشید که نوع بسته بندی باید برای استفاده مناسب باشد،از زعفران به خوبی نگهداری کند و البته باید بدانید که اثرات محیطی بسته بندی چه چیزهایی هستند.

---

چرا زعفران به بسته بندی احتیاج دارد؟

بسته بندی زعفران، از زعفران از داخل و خارج محافظت می کند.مهمتر از هرچیزی، بسته ی زعفران باید از زعفران در مقابل عوامل فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی خارجی محافظت کند.

عوامل فیزیکی

 این بسته از کالا درمقابل خطرات حمل و نقل محافظت می کند. زعفران باید از تغییرات دما، ضربه و لرزش محافظت شود. همچنین به اهمیت بسته بندی در هنگام توزیع و استفاده مشتری توجه داشته باشید. باید دوام لازم برای توزیع و تحویل به مشتری را داشته باشد. زعفران کالای گران قیمتی است ، پس منطقی است که هنگام انتخاب بسته، به کیفیت آن بیشترین توجه را داشته باشیم.

عوامل زیستی

این بسته باید از زعفران در برابر میکروارگانیسم ها، ورود گرد و خاک، جوندگان و سایر حیوانات محافظت کند. این کار باعث محافظت از زعفران دربرابر فاسدشدن  بیماری می شود. مدت زمان نگهداری زعفران چندین سال است پس بسته بندی زعفران باید به این کار کمک کند.

 عوامل شیمیایی

محیط می تواند بر کیفیت زعفران تأثیر بگذارد. رطوبت ، نور و اکسیژن می تواند باعث بد شدن طعم، بو و ویژگی های رنگ آمیزی زعفران شود. برای حفظ کیفیت آن، زعفران باید در محیطی که هوا قابلیت نفوذ ندارد، تاریک و خنک می باشد، نگهداری شود. البته شما باید حتما راحتی و آسان بودن دسترسی به زعفران برای مشتری را هم در نظر بگیرید.

---

بسته بندی زعفران چیست و چه کاربردی دارد ؟ 

بسته بندی زعفران یکی از اقدامات اولیه برای فروش آن به دیگران است. رمز موفقیت بسیاری از کالاهای خارجی در بسته بندی آنهاست. در این تحقيق ما ابتدا عواملی که بر بسته بندی تأثیر دارند مانند: جنس، طرح، رنگ، خط و… را توضیح می دهیم و سپس آن را به بهترین نوع بسته بندی زعفران بسط خواهیم داد. زیرا یکی از ارزشمندترین کالاهای ایران است که با رنگ و رایحه ای دل انگیز و مزه ای دلپذیر جهانیان را مجذوب خود می کند و با خواص فرح زایی، لطافت و زیبایی بخشی به پوست و چهره و دیگر خصوصیات جادویی خود، می رود که دلهای اقوام و ملل مختلف دنیای کنونی را به تسخیر در آورد.

---

چرا بسته بندی کردن زعفران اهمیت زیادی دارد؟ 

بی شک بسته بندی مناسب و حمایت از تولید داخلی به عنوان کلید رشد اقتصادی است. لذا این پژوهش درصدد است با هدف شناخت عوامل تأثیرگذار در بسته بندی زعفران به رشد و توسعه ی صنایع زعفران کمک کند. در این راستا عوامل با اهمیت ارزآوری بسته بندی و کمک به صنایع دیگر، سطح آگاهی کشاورزان، اشتغال فارغ التحصیلان، کاهش ضایعات و عناصر بسته بندی در بخش صنایع زعفران مورد بررسی قرار گرفت.

---

نقش بسته بندی در بازاریابی زعفران چقدر مهم است ؟ 

امروزه صنعت بسته بندی نقش ارزشمندی را در فروش و بازاریابی محصولات کشاورزی بر عهده دارد. لذا طراحی مناسب و دقیق بسته بندی محصولات کشاورزی با توجه به سلیقه و فرهنگ مردم هر کشور نه تنها سبب ارزآوری این صنعت برای کشور شده بلکه به عنوان عامل اشتغال زایی روستاییان و فارغ التحصیلان بخش کشاورزی مطرح خواهد شد. بنابراین ارائه ی زعفران با کیفیت عالی در بسته بندی هایی مطابق با استانداردهای جهانی و حافظ محیط زیست نوعی وفاداری به زعفران ایرانی را در سرتاسر جهان پدید خواهد آورد که نتیجه ی آن درآمدزایی هر چه بیشتر برای شاغلان در بخش کشاورزی، کاهش مهاجرت روستاییان، پیشرفت روستاها و افزایش تولید محصول زعفران خواهد بود.

تمامی موارد فوق در سایه ی مدیریتی اصولی و موجه امکان پذیر می شود. بنابراین با مدیریت صحیح و هدایت صادر کنندگان زعفران به سمت بسته بندی مناسب و شکیل، اقتصادی پویا در زمینه ی توسعه صادرات زعفران خواهیم داشت.

به منظور انجام بازاریابی موفقیت آمیز، تولیدکنندگان زعفران و صنایع بسته بندی (صنعتگران) لازم است بتوانند محصولات خود را مطابق با کمیت، کیفیت، طرح، قیمت و زمان بندی مورد درخواست خریدار عرضه کنند، گرچه این امر اغلب برای تولیدکنندگان خرد زعفران و صنایع بسته بندی که احتمالا در مناطق روستایی و کارگاهی و به دور از مراکز تجاری به سر می برند کار آسانی نیست، ولی این افراد می توانند گام های مشخصی در جهت برقراری ارتباط با سازمانهای دولتی و تجاری ذی ربط بردارند که فعالیت های بازاریابی ملی و بین الملل آنها را تسهیل می بخشند.

صادرات و تجارت خارجی یکی از مسائل مهم اقتصادی در تمام کشورهاست و هر کشوری فارغ از موانع و محدودیت های تعرفه ای و غیر تعرفه ای، برای حداکثر کردن سود تجاری خود به دنبال شناخت مزیت نسبی خود در تولید و صادرات آن کالاها و خدمات است. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ هر چند که ثروت نفتی ما، باعث کم توجهی به امر صادرات غیرنفتی شده است. در این میان، محصولات کشاورزی و از جمله زعفران در ایران از مزیت نسبی در تولید و صادرات برخوردار هستند.

همچنین صنعت بسته بندی نقش مهمی را در فروش و بازاریابی محصولات کشاورزی بر عهده دارد اما متاسفانه کشور ما به عنوان یکی از قطب های اصلی تولید زعفران با کیفیت به دلیل عدم بسته بندی مناسب یا همان صادرات فله ای نتوانسته است جایگاهی متناسب با نوع محصول تولیدی خود را در جهان داشته باشد که این موضوع لطمات جبران ناپذیری چون مهاجرت روستاییان، اشتغال فارغ التحصیلان بخش کشاورزی در بخش های غیر مرتبط، کاهش تولید زعفران و از دست دادن بازارهای جهانی را به همراه داشته است پس با کمی توجه به مبحث بسته بندی و ایجاد کارخانه های پیشرفته در زمینه ی بسته بندی زعفران تمام مشکلات مطرح شده حل و صنعت زعفران ایران شکوفا خواهد شد.

---

انواع بسته بندی زعفران کدام است ؟ 

بسته هایی که برای بسته بندی گل زعفران استفاده می شوند شامل بسته های پلی اتیلن با دانسیته ی کم، پلی استر پلی اتیلن ( PET/ Poly ) با ضخامت های مختلف که بهترین مورد، ضخامت ۶۶ میکرومتر است.

بسته های تحت اتمسفر تغییر یافته می تواند کیفیت گل های زعفران را حفظ کرده و روند کاهش خصوصیات کیفی آن را کند کند، بسته های پلی اتیلن با دانسیته ی پایین با ترکیب گاز ۴۵:۵:۵۰ (دی اکسید کربن اکسیژن، نیتروژن) جهت حفظ خصوصیات کمی و کیفی گل زعفران مناسب است. غلظت گاز درون بسته به روش اولستن و هدنکوئیست با استفاده از دستگاه آنالایزر پرتابل اندازه گیری می شود. برای این کار سرنگ دستگاه را درون بسته فرو کرده و سپس دستگاه پنج میلی لیتر از گاز درون بسته را به داخل سیستم مکش می کند.

آنگاه به صورت اتوماتیک غلظت گاز اکسیژن و دی اکسید کرین داخل بسته را گزارش می کند. جنس بسته می تواند از پلی آمید، پلی اتیلن با دانسیته ی پایین و پلی اتیلن باشد که طبق تحقیقات پلی اتیلن با دانسیته ی پایین برای بسته بندی بهتر است.

---

مردم چگونه به بسته بندی زعفران بعنوان خریدار می‌نگرند؟

مردم – یعنی مصرف کنندگان موجوداتی احساسی هستند. مطالعات نشان داده است که هنگام انتخاب محصولات از قفسه ها، ذهن ما به جای دلایل، درگیر احساسات می شود. زعفران یک کالای مهم است و ایجاد یک تفاوت رقابتی با استفاده از کیفیت، قیمت و بسته بندی بسیار دشوار است. بنابراین بر روی انتخاب مدل کسب و کار خود را دقت کنید و بایدهنگام طراحی بسته بندی، بفهمید که چه کسانی مشتری شما هستند؟ محل زندگی آنها کجاست؟ آنها کجا واقع شده اند ، آیا شما به دنبال بازاری یا افراد ثروتمند و موارد دیگر هستید؟

بعد مردم با احساسات، چشم ها، لامسه، بویایی، چشایی و شنوایی خود، محصول مورد نظرشان را انتخاب می کنند.

مهمترین ویژگی‌های بسته بندی زعفران کدام است ؟

 ویژگی های بسته بندی مانند سهولت دسترسی، کار با آن، نمایان بودن محصول و قابلیت راحت بازشدن، در راحتی استفاده از محصول تأثیر دارد. همانطور که مشاهده می کنید بسته بندی در سهولت مصرف زعفران نقش بسزایی دارد. این نوع ویژگی ها هنگام فروش به مشتریان خرده فروشی، ارزش و مزیت های رقابتی خودشان را نشان می دهند.

اطلاعات محصول

 روی برچسب بسته ، اطلاعات مربوط به محصول زعفران را در خود قرار دهید. به عنوان مثال ، می توانید از برچسب های بزرگتر برای تهیه دستورالعمل های پخت و پز استفاده کنید. برچسب های بسته بندی نیز اطلاعاتی را در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند. برچسب ها برای نشان دادن ارزش غذایی ، ماندگاری ، اعلام مواد اولیه ، وزن خالص و اطلاعات تولید کننده استفاده می شوند. این اطلاعات مطمئنا بر روی زعفران و بسته بندی آن یک تاثیر اولیه خواهد داشت، چرا که باعث می شود محصول آگاهانه تر خریداری شود.

---

تولید بسته بندی زعفران با استفاده از چه موادی صورت می‌گیرد؟

از جمله موادی که در بسته بندی زعفران از آنها استفاده می‌شود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

طراحی بسته بندی نقش مهمی در ماندگاری زعفران دارد. انتخاب مواد و فن آوری های بسته بندی می تواند کیفیت و طراوت زعفران را در هنگام توزیع و ذخیره سازی تعیین کند. موادی که به طور سنتی در بسته بندی زعفران مورد استفاده قرار می گیرند ، شیشه ، فلز (قلع) ، پلاستیک و کاغذ است. بعضی هم به طور انحصاری از چوب استفاده میکنند.

ظرف شیشه ای

 ساخت ظروف شیشه ای به معنای گرم کردن مخلوطی از سیلیس ، کربنات سدیم و کربنات کلسیم و آلومینا در دمای بسیار بالا است تا همه مواد ذوب شوند و یک مایع ترکیبی را تشکیل دهند و سپس در این مایع در قالب ریخته می شود.

 از شیشه بازیافتی در ساخت شیشه های جدید نیز استفاده می شود و تقریبا ۶۰٪ کل مواد اولیه را تشکیل می دهد. شیشه ماده است که به راحتی قابل بازیافت می باشد

واکنش  شیمیایی شیشه تقریباً با هر محصول غذایی از جمله زعفران صفر است. علاوه بر این ، زعفران به مواد بسته بندی  بی اثر نیاز دارد تا کیفیت خود را از دست ندهد.

بسته شیشه ای در برابر گازها و بخار آب کاملا مصون است و طراوت زعفران را برای مدت زمان طولانی حفظ می کند. شیشه سفت و محکم است ، عایق بندی خوبی ایجاد می کند و انعطاف پذیر است و میتوان آن را به صورت اشکال مختلف تولید شود. شیشه همچنین  به مصرف کنندگان این امکان را می دهد تا کیفیت زعفران را ببینند. باید بدانید که بسته بندی شیشه ای قابل استفاده مجدد و قابل بازیافت است.

با این حال ، شیشه معایبی نیز دارد. سنگین است و به هزینه های حمل و نقل می افزاید. شکننده است و ممکن است در اثر فشار ، ضربه یا شوک حرارتی شکسته شود.

فلز (ظرف قلع)

فلز گزینه های مختلفی را برای ساخت یک بسته در دست قرار می دهد. این نوع بسته بندی ، محافظت فیزیکی عالی در برابر تأثیرات خارجی ارائه می دهد ، شکل پذیری و پتانسیل تزئینی خوبی دارد ، قابل بازیافت است. و البته تصویر کیفی بی نظیری در بین مصرف کنندگان دارد.

بسته های فلزی با قلع پوشیده شده معمولا برای تارهای زعفران استفاده می شود. ورق قلع مورد استفاده، ابتدا از صفحه سیاه ساخته شده و سپس از هر دو طرف با لایه های نازک قلع پوشانده می شود. ظروف قلع اندود معمولاً لاک زده می شود تا از ثر شیمیایی بین زعفران و قلع جلوگیری کند.

بسته بندی قلع علاوه بر خاصیت محافظتی در برابر گازها ، بخار آب ، نور و بو ، با کمک حرارت ساخته شده و به منظور استفاده برای بسته بندی زعفران، خوب استریل شده است.ورق های، قلع، بهترین وسیله برای دکوراسیون گرافیکی مدرن با قلع است. به راحتی می توان تصاویری را روی آن چاپ کرد و وزن کم و مقاومت مکانیکی بالای آن باعث شده که برای حمل و نگهداری، دوام و استقامت بیشتری داشته باشد. و البته کاملا قابل بازیافت است.

ظرف پلاستیکی

پلاستیک ها توسط پلیمریزاسیون چگالشی ، یا پلیمریزاسیون اضافی واحدهای مونومر ساخته می شوند. به نظر می رسد شیمیایی است؟ خوب ، باید بگم که درسته و پلاستیک با استفاده از فرایندهای شیمیایی ساخته می شود. اما خوب استفاده از پلاستیک برای بسته بندی زعفران مزایای بسیاری دارد. اول اینکه پلاستیک را می توان به اشکال مختلفی ساخت ، و این ماده انعطاف پذیری قابل توجهی در طراحی ارائه می دهد.

پلاستیک ها به خاطر داشتن طیف گسترده ای از خصوصیات فیزیکی و نوری، بسیار ارزان و سبک می باشند. در حقیقت ، بسیاری از پلاستیک ها قابل برچسب خوردن و به راحتی قابل چاپ هستند. مهمترین عیب پلاستیکها نفوذپذیری متغیر آنها در برابر نور ، گازها ، بخارات و مولکولهای کم وزن می باشد.

در مورد مونومر و اجزای باقیمانده در پلاستیک ها نگرانی هایی وجود دارد ، که شامل  تثبیت کننده ها ، نرم کننده ها و اجزای چگالش می باشد. برای اطمینان از ایمنی و سلامت، مقامات دولتی آنچه را که در ساخت بسته های پلاستیکی به کار می رود، به دقت بررسی و تنظیم می کنند. البته خطر انتقال اجزای شیمیایی از بسته بندی پلاستیکی به داخل زعفران وجود دارد. بنابراین باید مطمئن شوید که تمام الزامات موردنظر برای استفاده از بسته بندی پلاستیکی، فراهم شده است.

علیرغم نگرانی ها و مشکلات سلامتی و ایمنی ، استفاده از بسته بندی پلاستیک به دلیل هزینه های پایین تولید، همچنان رو به افزایش است.

کاغذ

در بسته بندی های زعفران مخصوص خرده فروشی عمدتا از کاغذ برای تزئین هسته اصلی بسته بندی که معمولاً شیشه ای ، فلزی یا ظرف پلاستیکی است، استفاده می شود. بخش کاغذی بیرون بسته شامل طراحی های دلچسب و اطلاعات محصول است. از مقوا نیز برای ساخت بسته های حمل و نقل مانند جعبه ، کارتن و طبق ها استفاده می شود.

---

نقش بسته بندی زعفران در توسعه ی اقتصادی کشور

اولین چیزی که چشم بیننده را در قفسه ی مغازه ها به خود جلب می کند بسته بندی اجناس است. بسته بندی همان لباسی است که می تواند یکی از دو جنس همانند را در چشم مخاطب و اینجا مشتری) برتری ببخشد.

بارها صحبت از ایران و کالاهایش شده، کالاهایی که با خام فروشی ارزش افزوده ی کار را پایین می آورند و تازه بارها پیش آمده که اجناس بعد از صادرات با جلدی خواستنی تبدیل به واردات شده اند.

داستان تلخی در مورد بسته بندی پسته، بسته بندی زعفران، بسته بندی ادویه و دیگر محصولات خاک پر گهرمان، که بارها گفته و شنیده شده است. این مقاله با معرفی انواع بسته بندی های ممکن برای در بر گرفتن طلای خاک ایران، زعفران به معرفی بهترین انتخاب ها پرداخته است.

این مقاله دیگر به لزوم بسته بندی کردن و عدم خام فروشی نپرداخته و با فرض اینکه کشتکار تولید کننده و تاجر امروز صلاح کار را می دانند، گامی جلوتر نهاده و به معرفی بسته بندی های ممکن پرداخته است. در مقاله های قبلی به انواع مواد بسته بندی قابل مصرف در بسته بندی زعفران از قبیل : مواد فلزی شیشه ای، سلولوزی و مواد پتروشیمی اشاره شد و در ادامه مطالب دیگری در مورد بسته بندی فعلی زعفران و ترجیح بازار و همچنین نقش طراحی بسته بندی ، ابعاد، رنگ و طرح و مسائل این چنینی بحث به میان آمد. در این بخش به بسته بندی های نانویی و دیگر جایگزین های عصر تکنولوژیکی نوین خواهیم پرداخت.

فناوری نانو در بسته بندی

در حدود پنجاه سال پیش ریچارد فيمن متخصص کوانتوم نظری و دارنده ی جایزه نوبل در سخنرانی معروف خود در سال ۱۹۵۹ با عنوان «آن پایین فضای بسیاری هست» به بررسی بعد رشد نیافته ی علم مواد پرداخت. وی در ذهن خود یک دکتر مولکولی را تصور کرد که صدها بار از یک سلول منحصر به فرد کوچکتر خواهد بود و می تواند به بدن تزریق و درون آن به مطالعه و تأیید سلامتی سلول ها پرداخته و به طور کلی برای نگهداری بدن در سلامت کامل، به بررسی بپردازد.

واژه ی فناوری نانو اولین بار توسط نوریو تاپنگوچی استاد علوم دانشگاه توکیو مطرح شد. او این واژه را برای توصیف ساخت موادی (وسایلی که ابعاد آنها در حد نانومتر است به کار برد. شکوفایی بسیاری از فناوری های مهم نظير فناوری اطلاعات و بیوتکنولوژی که از دستاوردهای عظیم قرن بیستم هستند بدون بهره گیری از نانو تکنولوژی دچار اختلال خواهند شد و این نشان دهنده ی تحولات اساسی و شگرفی است که فناوری نانو با ورود به حوزه ی علوم گوناگون ایجاد کرده است.

واژه ی نانو از یک کلمه یونانی به معنای «کوچک یا ریز» مشتق شده است. فناوری نانو یعنی توانایی کار کردن در مقياس ۱ تا ۱۰۰ نانومتر با هدف دستکاری در چگونگی قرار گرفتن اتمها و مولکول ها و ساخت مواد جدید با خواص جدید. بنابراین ما در فناوری نانو به دنبال روشها، مواد و ابزارهایی برای تحول در ساختار و نحوه ی چینش اتم ها و مولکولها هستیم. فناوری نانو به عنوان یک فناوری پیشتاز و بین رشته ای مطرح است.

کاربرد آن در رشته های مختلف کشاورزی، مانند زراعت، ماشین های کشاورزی، باغبانی، کنترل آفات و بیماری ها، صنایع غذایی، تولید آفت کش ها، دامپروری، اصلاح نباتات و … است که هم اکنون در کشورهای مختلف و از جمله در کشور ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این کاربرد در تمام مراحل کارکردی و عملکردی مانند فرآوری، بسته بندی، کاشت ، داشت، برداشت، عملیات انبارداری، حمل و نقل و … مصداق پیدا می کند.

لذا ورود فناوری نانو به کشاورزی و صنایع غذایی متضمن افزایش میزان تولیدات و کیفیت آنها، در کنار حفظ محیط زیست و منابع کره ی زمین خواهد بود. در زمینه ی فناوری نانو ایران در زمره ی کشورهای راهبردی قرار دارد، به این معنی که با توجه به فعالیت های صورت گرفته قابلیت سیاست گذاری قوی داخلی وجود داشته و رویکردی راهبردی برای اکتساب فناوری اتخاذ شده است.

مسلما در برخی زمینه های کشور در پشت مرزهای فناوری قرار خواهد گرفت ولی با این حال توانایی های قابل توجهی در کشور وجود دارند که از قابلیت اتکای زیادی برخوردارند. همچنین در به کارگیری فناوری نانو باید امکانات و توانمندی های بالقوه و بالفعل کشور را در زمینه های سخت افزاری و نیروی انسانی در نظر گرفت زیرا این موضوع برای کشوری نظیر ایران، دارای اهمیت استراتژیک بوده و نادیده گرفتن نقش امکانات مشخص و محلی در برنامه ریزی های ملی، و صرفا دنبال کردن روندهای جهانی در این زمینه، و از آن خطرناک تر الگوسازی ساده و مکانیکی از فعالیت های مرتبط با نانو تکنولوژی در کشورهای صنعتی پیشرفته مانند ایالات متحده آمریکا و ژاپن و رقابت های صوری با آنها می تواند عواقب بسیار منفی و معکوسی را در مرحله ی ایجاد این تکنولوژی، در کشوری مانند ایران به دنبال داشته باشد و امکانات بودجه ای و پرسنلی مهمی را به هدر دهد.

در سال ۱۳۸۰ اولین حرکت منسجم در زمینه ی توسعه ی فناوری نانو در شاخه های علوم کشاورزی، توسط وزارت جهاد کشاورزی و با تشکیل کمیته ی فناوری نانو در سازمان تحقیقاتی آموزش و ترویج کشاورزی این وزارتخانه شروع شد و به بهره گیری از نانو تکنولوژی برای تأمین امنیت غذایی، توسعه ی پایدار کشاورزی و افزایش بهره وری کمی و کیفی تولیدات فرآورده های بخش کشاورزی تأکید شد.

بسته بندی های نانویی به دو دسته تقسیم می شوند

بسته بندی های کنترل کننده ی مواد غذایی با استفاده از نانو ذرات

اکسیژن مسئله ساز ترین عامل در بسته بندی مواد غذایی است زیرا این عنصر باعث فساد مواد غذایی و تغییر رنگ آنها میشود. به همین دلیل محققان پلاستیک های جدیدی با فناوری نانو ذرات برای بسته بندی مواد غذایی طراحی کرده اند که در آن نانو ذرات به صورت زیگزاگ قرار گرفته و مانند سدی مانع از نفوذ اکسیژن می شوند. به بیان دیگر مسیری که گاز باید برای ورود به بسته طی کند طولانی تر شده و به همین خاطر مواد غذایی در این بسته بندی ها تازگی خود را بیشتر حفظ می کنند.

بسته بندی های هوشمند

این نوع بسته بندی برای افزایش عمر مفید محصول طراحی شده و قادر خواهد بود پارگی و سوراخ های کوچک را با توجه به شرایط محیطی (مانند تغیرات دما و رطوبت) ترمیم کرده و مصرف کننده را از فساد مواد غذایی آگاه سازد. در این بسته بندی نانو حسگرهایی (مهم ترین نوع از نانو لوله های کربنی بوده که تشخیص فساد، میکروب ها، مواد شیمیایی مضر و سم ها در مواد غذایی را بر عهده دارد) وجود دارند که نسبت به گازهای آزاد شده از مواد غذایی که موجب فساد می شوند به شدت حساس بوده و تغییر رنگ می دهند.

این تغییر رنگ علامت واضحی از سلامت با فساد مواد غذایی بوده و به مراتب دقیق تر و مطمئن تر از فروش با تاریخ مصرف است. نوع دیگر این بسته بندی ها نانو کامپوزیت های زیستی اند که غذا را حفظ و طول عمر آن را افزایش می دهند. این نوع بسته بندی برای حفظ محیط زیست مناسب است. از نانو کامپوزیت های خاک رس می توان برای تولید مواد اولیه ی بطری های ماءالشعیر استفاده کرد که مهم ترین خصوصیت آن به حداقل رساندن خروج گاز در این نوشیدنی هاست. یکی دیگر از مزایای بسته بندی های هوشمند آگاه سازی خریداران از فساد محصول به محض نمایان شدن اولین قارچ با مولکول فاسد در ماده ی غذایی است.

با بررسی های صورت گرفته در استفاده از فناوری نانو در کشاورزی انتظار می رود در سال ۲۰۱۵، ۲۹ درصد فعالیت های صورت گرفته در صنعت غذا و نوشیدنی از فرآوری تا تولید نهایی از گونه ای فناوری مرتبط با نانو استفاده کنند. به علاوه چشم اندازهای مالی فناوری نانو صنایع بسته بندی را پر رونق نشان می دهد به طوری که بازارهای جهانی فناوری نانو در صنعت غذا و نوشیدنی در سال ۲۰۰۷ بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار بود که عمدتا در بخش بسته بندی جریان داشته و انتظار می رود بازار تولیدات و فرآیندهای بر پایه ی نانو ارزشی بالغ بر  ۲/۱۳۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ داشته باشد، همچنین طبق آخرین تحقیقات به عمل آمده استفاده از فناوری نانو در بسته بندی زعفران ماندگاری آن را تا سه برابر افزایش می دهد که این امر باعث خواهد شد که امر بازاررسانی زعفران بهتر انجام گیرد.

بسته بندی سبز

بسته بندی را شاید بتوان یکی از عجیب ترین و جالب ترین بخش های صنعت و اقتصاد دانست که بدون آن امکان عرضه ی بسیاری از محصولات کاملا غیر ممکن است ولی همین رکن اصلی عرضه به محض اینکه وظیفه ی خود یعنی رساندن سالم محصول به محل مصرف را به انجام می رساند تبدیل به زباله شده، که این زباله ها خسارت های جبران ناپذیری را به محیط زیست وارد می کنند بنابراین فعالان زیست محیطی با شعار «تولید زباله ی کمتر، مشکلات زیست محیطی کمتر » تولید کنندگان را به سمت طراحی سبز و دوستدار محیط زیست سوق داده اند. در همین راستا ایده های بسیاری از جمله: تولید بسته بندی های بیوژنیک و پلاستیک های زیست تخریب پذیر، استفاده از مواد اولیه با منابع تجدید پذیر و همچنین دارای قابلیت جالب ترین عرضه ی بازیافت آسان و مجدد شکل گرفته و منجر به تولید حجم عظیمی از بسته بندی های سبز و دوستدار محیط زیست شده اند.

بسته بندی های بیوژنیک

بسته بندی بیوژنیک در واقع نوعی از بسته بندی است که از مواد خام قابل بازتولید به دست می آید و در عین حال مواد خامی که در این نوع بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرند قابلیت جذب و تجزیه شدن در محیط را دارا هستند. در تولید بسته بندی های بیوژنیک دو عامل صرفه ی اقتصادی و زیبایی باید علاوه بر حفاظت از محیط زیست مدنظر قرار گیرند. خمیر چوب از مواد خوب برای بسته بندی بیوژنیک است که از طریق چوب های زایدی که طی پروسه ی مدیریت جنگل به وفور پیدا می شوند، در دسترس قرار می گیرد. همچنین الیاف گیاهان طبیعی، جلبک الگا، نشاسته و تفاله ی چغندر و سیب درختی از دیگر مواد کاربردی در ساخت بسته بندی های بیوژنیک هستند. قابلیت تبدیل شدن بسته بندی های بیوژنیک به کود از مزیت های منحصر به فرد آنها در مقابل پلاستیک هاست که لزوم توجه به این مقوله را دو چندان می کند.

پلاستیک های زیست تخریب پذیر

تولید پلاستیک های زیست تخریب پذیر یعنی موادی که به سادگی توسط فعالیت های موجودات زنده به زیر واحدهای سازنده ی خود تجزیه شده و بنابراین در محیط باقی نمی مانند.

بسته بندی های پایدار

بر اساس تفکر طراحی پایدار می توان چرخه و طول عمر محصولات و همچنین کارایی، بازیافت و برگشت پذیری محصول را به طور مؤثری بهبود بخشید. تدابیر زیر طراحی محصول بر پایه ی تفکر پایدار را نشان می دهند:

برنامه ریزی – طراحی – تولید و ساخت – تست محصول – عرضه و فروش – تعمیر و نگهداری

به طور کل یکی از محصولاتی که در صادرات غیر نفتی و در گروه کالاهای کشاورزی دارای اهمیت است زعفران با نام علمی کرکوس سایتوس از خانواده ی زنبقیان است. زعفران به عنوان با ارزش ترین محصول کشاورزی و گران ترین ادویه ی جهان، در تاریخ کشور جایگاه ویژه ای دارد. بسته بندی شکیل برای زعفران به رونق صادرات این محصول کمک شایانی کرده، همچنین نقش بسزایی در جلب رضایت مشتری و نحوه ی نگاه خریداران محصولات ایرانی در بازارهای صادراتی دارد. ضمن اینکه حفاظت و نگهداری یکی از اهداف بسته بندی است که دوام محصولات را طی انتقال کالا به بازارهای هدف تامین می کند.

طی سال های اخیر هر جا سخنی از زعفران می شنویم افراد متخصص یا غیر متخصص) بلافاصله از چند کلمه ی کلیدی مانند صادرات، لزوم بسته بندی و اسپانیا سخن گفته اند که این نشان می دهد زعفران و بازارهای جهانی آن به یکی از مهم ترین دغدغه های ایرانیان تبدیل شده است. بدون شک زعفران یک کالای استراتژیک و از جهانی مناسب حال کشاورزی ایران است. از طرفی با توجه به افزایش سطح زیر کشت زعفران در برخی نقاط دنیا، لزوم تنظیم برنامه ی بازاریابی بلند مدت و کارا، طراحی بسته بندی های مناسب و افزایش ارزش افزوده برای این کالای ارزشمند بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. تحقیقات بسیاری در زمینه ی زعفران و توسعه ی صادرات آن در کشور انجام گرفته ولی متاسفانه برخی از آنان عملی نبوده و برخی دیگر به علت بی مهری مسئولان هنوز در مراحل اولیه ی اجرا باقی مانده است.

---

ایران بزرگترین تولید کننده زعفران

از میان محصولات صادراتی برخوردار از مزیت نسبی، زعفران به دلیل موقعیت ویژه ی آن از لحاظ اشتغال زایی در بخش کشاورزی و ایجاد درآمد ارزی قابل توجه برای کشور به عنوان یک گیاه استراتژیک و مهم در اقتصاد تلقی می شود. ایران با بیش از ۴/۵ تولید و ۳/۵ سهم بازار جهانی بزرگترین تولید کننده و صادر کننده ی زعفران جهان است. ولی متاسفانه تولید و صادرات آن طی چند سال اخیر با چالش های مختلفی رو به رو بوده است .

نتایج حاصل از تحقیقات میدانی مشخص کرده که  مهم ترین عوامل موثر بر این روند نامناسب صادرات زعفران عبارتند از فقدان سازمان تجاری حرفه ای پویا در زمینه ی زعفران، عدم توجه کافی به تامین انتظارات مصرف کنندگان نهایی در بازارهای جهانی حمایت های هدایت نشده از صنعت زعفران، ظهور رقبای جدید مانند افغانستان با حمایت های کشورهای اروپایی، جایگزینی رنگ های مصنوعی به جای زعفران به علت افزایش غیر منطقی قیمت آن و نداشتن استراتژی مشخص جهت قیمت گذاری زعفران در ایران و همچنین تحریم ها و ضعف سیستم بسته بندی، بازاریابی و تبلیغات در بخش صادرات زعفران از سوی صادر کنندگان ایرانی سبب شده که وارد کنندگانی مانند اسپانیا و امارات متحده عربی این محصول را از ایران به قیمت های پایین تری خریداری و با بسته بندی مجدد و تبلیغات مناسب به قیمت های بالاتر در بازارهای جهانی به فروش برسانند تا آنجا که بسیاری از مردم جهان و حتی برخی از منابع علمی، اسپانیا را به عنوان بزرگترین تولید کننده و صادر کننده ی زعفران می شناسند.

در اکثر کشورها از بسته بندی های ۰/۵ گرمی زعفران استفاده می شود برهمین اساس در کشور ما تصمیم گرفته شد که بسته بندی های ۵/ ۰ تا ۱۰ گرمی تولید و به این بسته بندی ها جوایز صادراتی تعلق گرفته و برای بسته بندی های بیشتر از ۳۰ گرم  از سال ۱۳۸۸، ۰/۵ عوارض صادرات اخذ شود که این امر خود سبب کاهش حاشیه ی سود صادرات فله ای و گرایش به سمت بسته بندی می شود.

وضعیت بحرانی زعفران ایران در بازارهای جهانی، از دست دادن مصرف کننده، تغییر الگوهای مصرفی، کالاهای جایگزین و انفرادی عمل کردن زعفران کاران این عمل آنها سبب میشود که محصول هر کدام به تنهایی کم بوده و لذا هزینه های درجه بندی بسته بندی و تبلیغات نسبت به قیمت محصول زیادتر، و در نتیجه درآمد کمی از فروش زعفران نصیبشان شود) باعث میشود که کشاورز با تولید کننده رغبتی برای تولید زعفران نداشته باشد. قیمت زعفران در مرحله ی تولید در کشور ما پایین است و علت اصلی افزایش قیمت آن واسطه گری ها و دلال بازی ها در بازار و همچنین نوسان در تقاضای خرید محصول و بازار صادرات هستند پس زعفران ایرانی را باید از دست دلالان پس گرفت زیرا ۷۰ ز صادرات ایران را این افراد و دارندگان کارت های بانکی متفرقه انجام میدهند که این به هیچ وجه به نفع کشور نبوده و نیازمند نظارت و سیاست گذاری دقیق است. پس یکی از دلایل کاهش صادرات افزایش قیمت است که باید قیمت ما متناسب با قیمت های جهانی باشد.

با توجه به تثبیت نسبی نرخ جهانی زعفران دلیل کاهش قیمت صادرات ایران در برخی از سال ها تولید زیاد این محصول نبوده بلکه عوامل متعددی مانند تحریم ها، جلوگیری از صادرات فله ای، افزایش تعرفه های گمرکی و انحصار صادرات زعفران در دست عده ای محدود اثرگذار بوده اند.

موفقیت و رونق در صادرات زعفران چگونه صورت میگیرد؟

مهم ترین مسئله ی موفقیت و رونق در صادرات زعفران علاوه بر افزایش تولید و کیفیت و کاهش هزینه، بسته بندی مناسب است. زیرا این کار سبب غلبه بر مشکل کسری در تراز پرداخت ها با افزایش نرخ تمرکز سرمایه و ارزآوری شده و همچنین نقش بسزایی در توسعهی صادرات غیر نفتی دارد.

صادرات زعفران بسته بندی شده ی مناسب می تواند منافع تجارت خارجی را مستقیم و غیر مستقیم کسب کند زیرا به طور مستقیم سبب افزایش ابعاد بازارهای داخلی شده و غیر مستقیم باعث ۱) مبادله ی کالا با نرخ رشد بالقوه ی بیشتر، ۲) اثر آموزنده یعنی جذب دانش فنی و تکنولوژی مدرن، ۳) واردات سرمایه ی خارجی و پرداخت بدهی ها، ۴) جلوگیری از انحصارات غیر کارا خواهد شد.

می توان یکی از نقش های دولت در توسعه ی اقتصادی را توسعه ی بخش کشاورزی به خصوص صادرات زعفران دانست که این کار با توجه به تخصيص سرمایه به این محصول و بسته بندی آن، کاربرد پیشرفت های فنی و روش های نوین برداشت و ایجاد اصلاحات سازمانی و نهادی انجام خواهد گرفت.

به طور کلی نقش بسته بندی زعفران در توسعه ی اقتصادی کشور را می توان در عوامل زیر بیان کرد:

الف) ایجاد منابع ارزهای خارجی از طریق صادرات مازاد تولید و تامین وجوه لازم برای کالاهای سرمایه ای موردنیاز در روند توسعه ی اقتصادی

ب) افزایش درآمد روستاییان

ج) ایجاد اشتغال نیروهای مولد (تولید ۲۰۰ تن زعفران امکان اشتغال ۱۰۰ هزار نفر را فراهم کرده که با ایجاد شرکت های بسته بندی بیشتر می توان آن را گسترش داد).

د) بهبود نسبی رفاه اجتماعی و اقتصادی در مناطق روستایی (این امر افزایش قدرت خرید روستاییان و افزایش تقاضای محصولات صنعتی را در بر دارد یعنی توسعه ی بخش های صنعت و خدمات درست است.

مشکلات و موانع موجود صادرات زعفران

مشکلات و موانع موجود صادرات زعفران به شرح زیر است :

ایران موقعیت کشور مسلط را در صادرات جهانی زعفران داراست ولی برخلاف انتظار نقش موثری در تعیین قیمت ندارد دلایل این امر می تواند:

• وجود انحصار خرید در بازارهای طرف تجاری ایران
• فروش فله ای محصول عدم هماهنگی نوع بسته بندی با سلایق مصرف کنندگان
• کمبود میزان تبلیغات برای معرفی ایران به عنوان بزرگترین تولید کننده ی زعفران
• کم توجهی به ایجاد برند صادراتی در حوزه ی زعفران باشد.
• عدم شناخت بازارهای صادراتی مناسب
• فقدان آگاهی از قوانین و مقررات حاکم در بازارهای هدف
• تکیه بر منابع عظیم نفتی کشور
• تقلب هایی که برخی واسطه ها حین خرید و فروش زعفران انجام می دهند.

راهکارهای بهبود بسته بندی و صادرات زعفران ایران

•  ایجاد برند برای زعفران ایرانی و ثبت جهانی آن به عنوان تضمینی برای مصرف کنندگان در سراسر جهان
• برنامه ریزی جهت گذر از بازاریابی سنتی به بازاریابی علمی و پیشرفته از مرحله ی تولید تا مصرف
• سرمایه گذاری برحسب ظرفیت های بالقوه ی صادرات و تنوع بخشیدن به تولیدات زعفران با توجه به سلایق بازارهای هدف
• تدوین استانداردهای اجباری برای شبکه ی داخلی تولید و بسته بندی زعفران
• بهره برداری کامل از پتانسیل های زعفران ایرانی .
• قرار دادن مقدار کمتری از درآمد نفتی در اختیار دولت توسط مجلس (در این صورت دولت مجبور به تامین درآمد خود از طریق سرمایه گذاری زیربنایی در صادرات غیر نفتی به خصوص کالاهای کشاورزی می شود).
• طراحی بسته بندی های دوستدار محیط زیست و قابل بازیافت
• استفاده فناوری های نوین مانند نانو تکنولوژی در بسته بندی زعفران
• ایجاد بورس کالاهای کشاورزی کارآمد
• رعایت مقررات برچسب زنی
• صادرات فرآورده های تولید شده از زعفران مانند انواع شربت ها و شیرینی ها

ارسال سی دی های حاوی اطلاعات زیر همراه صادرات زعفران بسته بندی شده به سایر کشورها تا علاوه بر صدور فرهنگ ایرانی سبب جذب گردشگران به کشورمان شویم :

شامل آموزش انواع غذاها، شیرینی ها و شربت های ایرانی که با زعفران درست می شوند و  خواص دارویی زعفران و نشان دادن آثار تاریخی، مکان های گردشگری و آداب و رسوم اقوام ایران و  درج اطلاعات روی بسته بندی زعفران با زبان کشور مقصد و خط مورد علاقه ی آنها.

پس به طور کل با توجه به ظرفیت بالقوه ی ایران در تولید زعفران با کیفیت و با نگاهی به سلایق، فرهنگ و استانداردهای بازار هدف در مورد بسته بندی زعفران، می توانیم به رقابت در بازارهای جهانی پرداخته و دریچه هایی جدید برای صادرات زعفران به کشورهایی که هنوز از دسترسی به آن محروم هستند گشوده و باعث ارزآوری پیوند صنعت و کشاورزی برای کشورمان شویم و در نتیجه با مشکل کسری در تراز پرداخت ها مقابله کنیم. همچنین اشتغال زایی و رفاه اقتصادی اجتماعی را ایجاد می کنیم و به توسعه ی صنایع کمک شایانی خواهیم کرد. از تحقیقات به عمل آمده عامل تاثیر بسته بندی بر ارزآوری و توسعه ی صادرات بالاترین میانگین رتبه بندی را با میانگین ۳/۴۰ به خود اختصاص داد.

---

۵۰ عکس ایده جذاب بسته‌بندی زعفران سال ۲۰۲۰

---