پیش از چاپ

پیش از چاپ، آماده سازی

همه روش های چاپی، قبل از مرحله چاپ، مرحله ای به نام پیش از چاپ دارند. مجموعه عملیاتی که پس از صفحه آرایی و تهیه آرتورک یا پس از اجرای طراحی، به منظور آماده سازی آن کار برای چاپ صورت می گیرد، پیش از چاپ به حساب می آیند. آخرین مرحله پیش از چاپ، تهیه پلیت (یا فرم آماده برای چاپ) است.

پیش از چاپ در معنای وسیع خود عملیات حروفچینی و طراحی را نیز شامل می شود و در معنای خاص به آماده سازی فرم چاپ یا عملیاتی که به تولید پلیت می انجامد، اطلاق می شود.

آماده سازی در همه روش های چاپی به صورت سنتی دارای مراحل، عملیات و مواد مصرفی خاص خود بوده و امروزه به تدریج جای خود را به آماده سازی دیجیتال میدهد.

عمده ترین عملیات و مراحل آماده سازی معمولی در همه روش ها عبارتند از: عکاسی، تفکیک رنگ، فيلماز، فرم بندی و کپی.

فرم بندی : به فرایند انتخاب تعداد صفحات کتاب بر اساس اندازه زینک، طوری که کاغذ مصرفی کمترین دورریز (یا همان حاشیه های اضافه و دور ریختنی را داشته باشد فرم بندی می گویند. به عبارت دیگر در فرم بندی صفحه آرا و لیتوگراف تصميم می گیرد که اندازه (قطع) کتاب و تعداد صفحات آن با توجه به ابعاد و اندازه های کاغذ فرم، ماشین چاپ و مشخص کردن محل های برش و تا، چگونه باشد. چرا که کتاب، مجله و چیزهایی از این قبیل مانند پوستر با بروشور نیستند که بعد از چاپ، تنها با گیوتین دوربر شوند. در واقع بعد از چاپ آنها، کار به اتمام نمی رسد و تا اتمام عملیات چاپ مراحل دیگری در پیش است.

در این موارد نمی توان صفحات کتاب و مجله را شبیه به وقتی که چند کارت ویزیت و پوستر و دیگر اوراق مستقل را در یک کاغذ فرم قرار میدهند، کنار هم چید. بلکه بایستی به گونه ای صفحات در کنار هم قرار گیرند که بعد از چاپ، ماشین های صحافی و … قادر به صحافی و شیرازه بندی و تجلید کتاب باشند.

معمولا در چاپخونه برای چاپ اوراق مستقلی مثل کارت ویزیت و بروشور و تراکت و..، چندین نمونه از آنها را به نوعی در یک فرم چاپی، کنار هم قرار میدهند که دورریز کاغذ به حداقل برسد. بعد از چاپ هم آنها را صرفا دوربر کرده و کار به اتمام می رسد. اما در مورد کتاب و مجله که دارای شیرازه و جلد هستند، قرار دادن صفحات در یک فرم چاپی به گونه ای باید باشد که بعد از تاهای مختلف، صفحات کتاب آماده دوخت و چسب شوند. بنابراین ترتیب شماره ی صفحات کنار هم در فرم چاپی از کم به زیاد و مرتب نیست. به عنوان مثال در یک کتاب ۸۰ صفحه ای، صفحه ی اکنار صفحه ۸۰ قرار می گیرد. صفحه ی ۲ در پشت صفحه ی ۸۰ و در پشت صفحه ۱ صفحه ی ۷۹.

دیگر این که بعد از چاپ و تاخوردن صفحات، فرم ها از سه طرف برش خواهند خورد. بنابراین بایستی محل های برش در فرم، در نظر گرفته شده و مشخص باشند. برای این کار خطوط ناز کی در حد 0/1 میلیمتر در محل های مورد نظر که برش و تا را نمایش می دهند، در نظر گرفته می شوند. این خطوط نبایستی در طرح قرار گیرند، بلکه با فاصله ای در بیرون طرح باشند

تا در اثر جابه جایی در برش، علایم برش و تا، در نتیجه ی کار بعد از برش دیده نشوند. نکته دیگر این که می توان خط برش دو کار کنار هم را طوری روی یکدیگر قرار داد که به جای دو خط برش یک خط برش وجود داشته باشد و صرفا به یک تیغ برش نیاز باشد. در غیر این صورت باید فاصله ی تیغ های برش حداقل ۳ میلیمتر در نظر گرفته شود.

بعد از چیدمان و تنظیم فرم، از کتاب مورد نظر، یک اوزالید تهیه می شود. نسخه پوزیتیویا مثبت تهیه شده از فیلم که روی کاغذ چاپ می شود را اوزالید می گویند.