چاپ رول یکی از مهمترین بخش‌های چاپ به شمار می آید. شاید چاپخانه های کمی در ایران کار چاپ رول را بر عهده بگیرند، اما این چاپ در جهان یکی از ارکان ها بخش های مهم صنعت چاپ به شمار می‌آید.
از مهمترین اقلامی که بوسیله چاپ رول، چاپ میشود، چاپ لیبل رول، چاپ روزنامه با چاپ رول می باشد. چاپ لیبل رول بوسیله دستگاه چاپ افست رول و چاپ فلکسو رول انجام میشود که نسبت به تیراژ چاپ لیبل، میتوان از هر کدام جداگانه استفاده کرد. در ادامه دقیق تر به بررسی چاپ رول می پردازیم و ۱۰ چاپخانه برتر چاپ رول در ایران را به شما معرفی خواهیم کرد.
چاپ رول افست چیست ؟
چاپ رول فلکسو چیست ؟
چاپ لیبل رول چگونه انجام می شود؟
ماشینهای چاپ رول
پیدایش ماشینهای رول
شروع کار با کاغذ رول را میتوان به ماشینی نسبت داد که در نوامبر سال ۱۹۰۷ میلادی توسط( هرمان گاسپر) طراحی و ساخته شده بود.
در این طرح به جای استفاده از سه سیلندر ( پلیت لاستیک و سیلندر چاپ ) در یک واحد یا یونیت فقط از دو سیلندر پلیت و لاستیک بهره برده میشد که در واقع سیلندرهای لاستیک برای یکدیگر نقش سیلندر چاپ یا فشار را داشتند و با عبور از میان سیلندرهای لاستیک، پشت و روی کاغذ به صورت همزمان چاپ میشد.
خاطرنشان می شود که این سیستم امروزه نیز در ساخت ماشین های چاپ اعمال میگردد. بعدها، در سال ۱۹۱۲ کارخانه پالماگ در شهر (پالوئن) یک دستگاه ماشین رول ساخت که کاغذ را با سرعتی معادل ۶۰۰۰ فرم در ساعت چاپ و تا میکرد.
در سالهای بعد به دستگاه مزبور یک یونیت دیگر اضافه شد که در آن دو باند کاغذ روی هم به قسمت تاکن میرفت و به عبارتی دو فرم با هم به چاپ میرسید و تا میشد. برای اولین بار هفته‌نامه‌ای به شیوه افست رول در کشور سوئیس به سال ۱۹۲۳ و در شهر برلین به سال ۱۹۳۹ به چاپ رسید.
ساخت، تولید و تکامل ماشینهای رول در زمان جنگ جهانی دوم متوقف شد تا در دهه ۶۰ میلادی که ساخت اینگونه ماشینها دوباره ادامه پیدا کرد به طوری که در همین سالها حدود ۱۱۵ دستگاه رول ساخته و آماده به کار شد. با این ماشینها اغلب روزنامه، مجله و کاتالوگ‌ها را به چاپ میرساندند.
امتیازات چاپ رول
امتیازی برای این دستگاهها محسوب میشد به طوری که با سرعتی حدود ۴ تا ۶ برابر ماشینهای ورقی کارها را به انجام میرساندند ماشین چاپ رول میتواند کاغذ چاپ شده را به صورت تا شده و یا به صورت رول جمع کند. چاپ کاغذهایی با گراماژ پایینتر از امتیازات این نوع ماشین است. کیفیت کار چاپ شده این دستگاهها نیز توانایی برابری با ماشینهای ورقی را دارد. در ماشینهای روتاسیون رول، به علت دارا بودن اندازه برش معین (Cut off) کاغذ از جای مشخص قطع میشود؛ ضمن این که با تعویض سیلندر اندازه مزبور قابل تغییر میباشد. امتیازات ماشینهای رول، باعث شد که جای خود را در صنعت چاپ هرچه بیشتر باز کنند، به طوری که امروزه کارهای با تیراژ باال مانند روزنامه‌های یک یا چند رنگ، مجله، بروشورهای رنگی و کتابهای درسی با این نوع ماشینها به چاپ میرسد و میرسد و میتوان اینگونه عنوان نمود که تکامل ماشینهای رول انقالب دیگری در صنعت چاپ از نظر کمیت و کیفیت بوده است
ساختمان ماشینهای رول
ماشینهای رول، همانند دستگاههای ورقی، از سیستمهای مختلف برخوردار میباشند و از نظر ساختمان سیلندرها و طرز قرار گرفتن آنها شکلهای مختلفی دارند.
تقسیم بندی ماشینهای رول
ماشینهای رول را میتوان به دو نوع تقسیم کرد :
الف : ماشینهای چاپ روزنامه : که توانایی چاپ کاغذهای ۴۵ تا ۸۰ گرمی را دارند و چون از مرکب کلدِست استفاده میکنند احتیاجی به دستگاه خشک کن و خنک کن ندارند و بالافاصله بعد از چاپ وارد تاکنی شده و فرمهای ۳۲ ،۱۶ ،۱۲ ،۸ ،۴ و حتی ۶۴ و ۹۶ صفحه را تحویل میدهد
ب: ماشینهای رول تجارتی : که معمولا برای چاپ کارهایی با کیفیت بالا مورد استفاده قرار میگیرند. در این وجود دارد. البته در بعضی ۱ نوع ماشینها دستگاه خشککن و پس از این مرحله، سیستم خنککن یا کولینگ از ماشینها از (سلیکنزن) جهت نرم شدن کاغذ به قسمت تاکنی هدایت میشود.
دستگاه گاز و خشککن که معمولا با گاز طبیعی، گاز مایع و یا برق استفاده میشود. در قسمت خنک کن آب با درجه های معادل ۸ تا ۱۲ درجه سانتیگراد از درون سیلندرها به صورت گردشی یا سیرکوالسیون عبور میکند و کاغذ که از قسمت خشک کن خارج میشود توسط رولها خنک میگردد، سپس از دستگاه سلیکون عبور میکند تا نرمی لازم در آن ایجاد شود و در تاکنیها حالت شکنندگی نداشته باشد. در آخرین مرحله کاغذ به قسمت تاکنی، جهت تا شدن هدایت میشود. قابل ذکر است که دستگاه تاکنی نسبت به نوع کار و سفارش تنظیم میشود.
شکل و فرم بسته بندی نیز به نوع کار بستگی دارد. برای مثال در مورد روزنامه، از استاکرهای مخصوص استفاده میشود که ضمن دسته کردن و شمارش اوراق در بسته های مخصوص قرار میگیرند، ولی در ماشینهایی که کتاب درسی و مجله را چاپ میکند از بسته هایی استفاده میشود که فرمها با نوار مخصوص بسته بندی شده تا در بخش صحافی مورد استفاده قرار بگیرند.