مدیریت رنگ

مدیریت رنگ مانند ترجمه یک زبان است و کار بسیار ساده ای است، زیرا از یک زبان جهانی که در حقیقت همان فضای ارتباطی پروفایل استفاده  می نماید. اگر هر وسیله ای را آن چنان در نظر بگیریم که به زبان های گوناگون تکلم  مینماید، خواهیم دید مدیریت رنگ کار بسیار ساده ای است که باید هر زبان را به زبان جهانی که در اینجا رنگ مورد استفاده در چاپ است ترجمه کنیم تا در سیستم چاپی قابل فهم باشد.

زبان مورد استفاده در سیستم چاپی فضای رنگی CMYK است که باید تمام رنگ های دیگر که در هر وسیله ای مورد استفاده قرار  میگیرند به CMYK تبدیل شود.  سیستم مدیریت رنگ برای  دستگاههای ورودی از پروفایل جهت ترجمه اطلاعات رنگ آن هم در مرحله اول به زبان جهانی و سپس به زبان دیگر برای  دستگاههای خروجی استفاده  می نماید.

این روزها نیاز به مدیریت رنگها و بهبود کیفیت آنها بیش از پیش احساس می شود چرا که خیلی ها دوربین دیجیتال دارند و عکسهای خود را با نرم افزارهای حرفه ای ویرایش کرده و با پرینتر های جوهر افشان خوب چاپ می کنند.

در این نوشتار ابتدا مفاهیم اساسی مطرح در این زمینه مانند Color Gamut ، Profile ،Color Space ،Working Space و… را توضیح خواهیم داد و سپس روش قدم به قدم مدیریت رنگ در کامپیوتر را بیان خواهیم کرد. مفاهیم فوق الذکر همیشه برای کاربران مورد سوال و اشکال بوده است. با فهم این اصول و نیز طرز برخورد کامپیوتر با آنها، به راحتی می توانید دارای سیستمی شوید که رنگها را به خوبی به شما نشان میدهد.

زمانیکه یک کارشناس پیش از چاپ فایل ها را برای چاپ در شرایط محیطی خود آماده می کند، به این معنا که، با استفاده از اسکنر و نمایشگرهای دردسترس خود می تواند یک کیفیت متوسط از رنگ بازتولیدی را بدست آورد. با این حال، اگر از این کارشناس خواسته شود که تصاویر را برای اولین دوره چاپ آماده کند مشکلات کمتری به چشم خواهد آمد، اما احتمالاً برای دفعات بعد کیفیت مطلوب رنگ مورد نظر را بدست نمی آورد. برای کنترل کیفیت رنگ با مانیتورهای متفاوت دچار مشکل خواهد بود و همچنین نمی تواند تصویر بهینه را برای دستگاه ها و شیوه های چاپی گوناگون خواسته شده ارائه دهد.

مدیریت رنگ دقیقا در همان نقطه ای که کارشناس برای بازتولید رنگ ضعف دارد وارد بازی می شود. مدیریت رنگ تضمین تولید رنگ بهینه، بدون در نظر گرفتن دستگاه ورودی، مانیتور و دستگاه خروجی مورد استفاده را قبول می کند، البته تا زمانی که خصوصیات دستگاه با یک پروفایل (ICC Profile) کنترل می شود. از این رو، امروزه مهمترین دلیل براستفاده از مدیریت رنگ این است که در اولین تلاش نتیجه درست بدست خواهد آمد.

مدیریت رنگ چیست؟

مدیریت رنگ استاندارد سازی (کالیبراسیون یا تنظیم فنی) تمام دستگاه های ورودی و خروجی است، در یک زنجیره پردازش تصویر با هدف تولید رنگ مطلوب مستقل از دستگاه های استفاده شده است.

حاصل انجام فرآیند مدیریت رنگ یک فایل نرم افزاری است که آنرا با اسم  Color Profile یا شناسنامه رنگی (با پسوند icc) می شناسیم و پس از ورود تمامی طرح های سفارش گرفته شده با استفاده از آن می توان آنرا با شرایط رنگی ماشین چاپ مورد نظر همسان کرد و می توان اطمینان داشت که نزدیکترین رنگ به خواسته سفارش دهنده را با صرف کمترین زمان و هزینه، تولید خواهد شد. پروفایل رنگی تولید شده فقط مشخصات رنگی دستگاه نیست، بلکه شرایط اپراتوری و عملیاتی آن (از نظرماشین چاپ، نوع مرکب، سطوح چاپ شونده و …) را هم تعیین می کند و با تغییر هر کدام از المان های بکار رفته در ساخت پروفایل نتایج متفاوت و جدیدی بدست خواهد آمد، اما با بکارگیری این فناوری تشخیص و چرایی مشکلات و نواقص محصولات چاپی قابل شناسایی و رد گیری است.

سيستم های مديريت رنگ بايد دو وظيفه عمده را به انجام رسانند :

• بايد پی ببرند كه اعداد RGB و CMYK ما چه رنگ های قابل ادراكی را بازنمايی می كنند.

در واقع به این معنی که توانایی رنگی دستگاه مورد نظر چه اندازه بالا یا پایین است، یا اینکه با آن دستگاه چه رنگهایی را می توان تولید کرد.

• آنها بايد آن رنگ ها را از دستگاهی به دستگاه ديگر ثابت نگه دارند.

در اکثر سفارشات نمونه ای که قبلا با ماشین چاپ دیگری چاپ شده باشد وجود دارد، برای ثابت نگه داشتن اختلاف توانایی رنگی ماشین های مختلف حتی در یک مجموعه نیاز به استفاده از کنترل فرآیند و مدیریت رنگ داریم.

مزایای استفاده از مدیریت رنگ  چیست ؟ 

• بازگشت سرمایه سریع با آموزش و یکپارچگی گردش کار در چاپخانه.
• کاهش ضایعات (کاغذ، مرکب، زمان) در تولید و چاپ.
• حداکثر کیفیت خروجی در کوتاه ترین زمان ممکن
• پیش بینی رنگ خروجی با اعتماد به نفس قبل از چاپ سفارشی.
• شبیه سازی رنگ های Pantone و ساختگی
• شبیه سازی ویژگی های رنگی دستگاه در دستگاه های دیگر به طور قابل اعتماد.
• رسیدن به یکپارچگی رنگ روز به روز و در هر چاپ.
• حفظ دقت رنگ برای افزایش حاشیه سود.
• مزیت رقابتی از طریق اجرای استانداردهای صنعتی تعیین شده برای کنترل رنگ، منجر به افزایش رضایت مشتری.
• کنترل رنگ انحصاری
• سادگی تطبیق رنگ؛ با هر برنامه ای که کار می کنید.

رنگ سنجي و مديريت رنگ؛ سنجش رنگ ، هسته مركزی مديريت رنگ است، زيرا به ما امكان می دهد به شكلی روشن رنگ را آن گونه كه توسط انسان ديده می شود تعريف كنيم.

ما نمی توانيم واقعاً رنگ را اندازه گيری كنيم، تنها نور را اندازه گيری مي كنيم.

نورسنجي طيفی (Spectrophotometry) عبارت است از علم اندازه گيری بازتابش طيفی، يعنی نسبت بين شدت هر طول موج نور تابانده شده به يك سطح و نوری با همان طول موج كه به ردياب دستگاه بازتابانده می شود.

• توضیح چند مورد از مزایا و معایب این روش :

• مزایا :

۱- رنگ های قابل پیش بینی

با استفاده از مانتیورهای مقرون به صرفه و استاندارد شده، شما یک soft proofs خوب روی مانیتور نزدیکترین رنگ با خروجی نهایی بدست می آورید. چیزی که همه در گام ابتدایی می خواهند دیدن تصویری در مانیتور است که چاپ می شود و می خواهند خروجی نهایی شان را پیش بینی کنند، مدیریت رنگ این کار را خیلی خوب انجام می دهد.

۲- ثبات در بازتولید رنگ (رنگ متداول)

یکی از اهداف اصلی مدیریت رنگ تکرارپذیری آن است. به این ترتیب که نه تنها شما قادر هستید که خروجی نهایی را روی مانتیور ببینید یا حتی در پروف (نمونه چاپ)، بلکه شما می توانید آنرا بصورت ثابت قدم تولید نمایید. حتی اگر شما یک ماشین چاپ جدید بخرید، برای یکبار باید آنرا کالیبره و پروفایل کنید، و آنرا با چرخه کاری خود سازگار کنید.

۳- تبدیل بهتر

با ایجاد یک تلاش آگاهانه برای بهبود چرخه کار خود با آموزش و دانش آن، شما می توانید با انتخاب درست پروفایل در هنگام تبدیل نتایج بهتری بدست آورید. با ساخت و انتخاب پروفایل خوب،اهداف پرداخت مناسب، همراه با کنترل فرآیند خوب، تفکیک شما و انجام تبدیل های مناسب نتایج کار و بازتولید تصاویر و رنگ ها بطور قابل ملاحظه ای بهبود خواهند یافت.

۴- دقت پروف و نمونه های داخلی – پروف دیجیتالی (پروف نرم)

مدیریت رنگ اجازه می دهد که هر دستگاه متناسب با سایر دستگاه های شبیه سازی شود. برای مثال، یک پرینتر جوهرافشان می تواند رنگ های ماشین چاپ را شبیه سازی و بازتولید نماید.

۵- صرفه جویی در وقت

همه موارد فوق، رنگ قابل پیش بینی، ثبات رنگ، تبدیل بهتر، نمونه گیری (پروف سخت افزاری) داخلی، پروف نرم و خروجی رسانه بعلاوه بسیاری از مزایای دیگر به معنی مشکلات رنگ را می توان اجتناب کرد یا در مراحل اولیه فرآیند طراحی حل کرد.

۶- صرفه جویی اقتصادی

اجتناب از مشکلات رنگ در فرآیند طراحی اولیه و حل آنها بزودی باعث تاخیر کمتر و بازسازی کمتر در چرخه تولید خواهد شد. این کار باعث افزایش بهره وری و بهینه سازی تجهیزات و پرسنل می شود.

۷- رضایتمندی مشتریان

مشتریان با زمان کمتر چرخه تولید با تفکیک رنگ بهتر که باعث بازتولید بهتر رنگ می شود رضایتمندی بیشتری از مجموعه خواهند داشت. استفاده از این فناوری برای آنها یک تعهد محسوب شده و آنرا در آینده ای نزدیک از تمامی تامین کنندگان خود خواستارند که در این زمان خود مزیت رقابتی است. (مانند شرکت لادن که استفاده از تجهیزات مدیریت رنگ وکنترل رنگ یک معیار و امتیاز محسوب می شد)

افسانه WYSIWYG

در حاليكه ميل به (What You See Is What You Get) WYSIWYG يعني ، آنچه را می بينيد همان را دريافت مي كنيد نيروی پيش برنده تحولات مديريت رنگ بود، تنها موضوع در مديريت رنگ رسيدن به WYSIWYG نيست، و اين موضوع نيز در معنای افراطی اش امری محال است. در حالی كه مديريت رنگ گام های زيادی در راستای شبيه سازی محدوديت های چاپگر روی مانيتور برداشته است اما مانيتورها و چاپگرها مشكلات مربوط به محيط مشاهده بسيار متفاوتی با هم دارند، بنابراين هميشه اختلافی بين آنچه كه روی مانيتور می بينيد و آنچه از چاپگر خود دريافت می كنيد وجود خواهد داشت.

تا اینجای کار فقط از مزایا گفتیم اما این فناوری و چرخه کار دارای ایراداتی نیز هست که چند مورد از شکایت های رایج مدیریت رنگ را بررسی می کنیم.

• معایب

۱- منحنی سخت برای رسیدن به درک کامل و یادگیری مدیریت رنگ

با اینکه هزینه های کاهش پیدا می کنند و کار برای کاربر آسان تر می شود اما درک کامل از مدیریت رنگ، فضای تبدیل رنگ، واژگان فنی، و اساسا آنچه واقعا اتفاق می افتد، منحنی یادگیری سختی دارد.

۲- معمولاً نیاز به مشاوره است، حداقل در ابتدا

با توجه به دشواری یادگیری، اغلب لازم است یک مربی مشاور که می تواند یک گردش کار را برنامه ریزی کند استخدام کنیم، توصیه ها را تهیه کند و همه را با هم یکپارچه و سپس آموزش موثر ارائه می دهد. یک مشاور خوب، گردش کار را به کار می گیرد که می تواند به سرعت مورد استفاده قرار گیرد و به سرعت سرمایه گذاری انجام شده را برگرداند.

۳- این یک کار خودکار نیست مانند فشاردادن یک دکمه؛ کاربران باید آموزش داده شوند

تبدیل فضای رنگ به صورت اتوماتیک انجام می شود. با این حال، کاربر باید نحوه انتخاب پروفایل های مختلف دستگاه و در چه دنباله ای و طبیعت اهداف پرداخت برای ایجاد تصاویر به طور مؤثر و قابل پیش بینی را درک کند. آموزش مناسب اغلب دست کم گرفته شده است. بدون آموزش، کاربران می توانند تجربه منفی با مدیریت رنگ داشته باشند. هر گونه برنامه ریزی آموزشی خلاق و هدفمند باید توسط متخصص حرفه ای مدیریت رنگ بکار گرفته شود.

۴- به پروفایل سفارشی نیاز دارید

اسکنرها، مانیتورها و پرینترهای جوهر افشان و دستگاه های چاپ ثبات کافی در مدل های مشابه را ندارند تا پروفایل خاص خود را داشته باشند که فقط از پروفایل سازنده استفاده کنید. به اصطلاح «پروفایل های کنسرو شده» گاهی اوقات آنها بیشتر از کمک صدمه می زنند، اما به دلیل تقاضای بازار ارائه شده است. پروفایل های سفارشی بهتر از کنسروها هستند که در مورد توصیف رفتار یک دستگاه خاص کاربرد دارند.

۵- پشتیبانی ناکارآمد هنوز تا حدودی ناخوشایند است.

بکارگیری مدیریت رنگ در جهان سابقه ای حدود ۳۰ سال دارد اما در ایران هنوز امری نو پا تلقی می شود در نتیجه برای اجرای آن با سایر شرکت ها در برخی موارد با عدم توانایی و درک درست و صحیح از اجرای بی عیب و نقص این فرآیند مواجه خواهیم شد. این مهم در بخش تولید محل اجرا هم می تواند مشکل ساز شده و روند اجرای کار را دچار مشکلاتی کند که از این رو همه گروه باید بصورت جدی برای رسیدن به هدف تلاش نمایند.

۶- هزینه راه اندازی گران قیمت

بهترین محصولات ارزان نیستند. چند نرم افزار برای ساخت و تحلیل و آنالیز مورد نیاز است که قیمت آن حدود ۴۰۰۰ یورو و اصلی ترین بخش آن دستگاه اسپکتروفتومتر که قیمتی حدود ۲۵۰۰ یورو دارد. در آینده قطعا به تجهیزات بیشتری نیاز است که در این فاز می توان از آنها صرف نظر کرد، از جمله پروفر (نمونه گیر دیجیتال) یا دنسیتومتر و ….

کیفیت پروفایل تولیدی به تجربه و زمان نیاز دارد.

۷- مدیریت رنگ تمام مشکلات مرتبط با رنگ را حل نمی کند.

برخی از مشکلات رنگ به راحتی قابل حل با مدیریت رنگ نیست. این هنوز یک تکنولوژی جدید است، اما به سرعت در حال رشد در صنعت است. با گذشت زمان، به بالغ شدن آن ادامه خواهیم داد و راه حل هایی را که کامل تر است، داریم.

به عنوان مثال، رنگ های اسپات و Pantone را می توان با دقت چاپ کرد، اما دقیقا روی صفحه نمایش مشاهده نمی شود.