متاورس (metaverse) چیست؟
چرا در حال حاضر برای صنعت چاپ اهمیت پیدا کرده است؟
حالا که متاورس کاربردهای واقعی برای چاپخانه‌های کوچک و آژانس‌های تبلیغاتی پیدا کرده است، وقت آن رسیده که آن را در کانون توجه خود قرار دهیم.
آیا این تصور من است یا اینکه در سال ۲۰۲۲ همه درباره متاورس حرف می‌زنند؟
در ماه اکتبر فیس‌بوک با اعلام تغییر نام خود به “متا” صحنه را برای حضور و درخشش متاورس آماده کرد. پس از گذشت مدتی بدون سر و صدای چندان، در حالی که دنیای بازاریابی و شبکه‌های اجتماعی در مورد این تغییر و تحول تأمل می‌کردند، ناگهان حالا متاورس نقل محفل همه شده‌است. البته دلایل محکمی نیز برای این رویکرد وجود دارد.
به‌عنوان مثال در اولین هفته ماه ژانویه نشریه Ad Week گزارش کرد که تقاضا برای استخدام افراد متخصص در حوزه متاورس بین ماه مه و اکتبر ۲۰۲۱ بیش از ۴۰۰ درصد افزایش داشته است. شرکت پژوهشی Vantage market Research نیز پیش بینی کرده است که بازار تولیدات و خدمات مرتبط با متاورس طی هفت سال آینده ۴۴ درصد رشد خواهد کرد.
چند روز پس از انتشار این گزارش یکی از پرخواننده ترین مقالات نشریه eMarkerter در مورد شتاب و تقاضای بالا در چین برای خرید آنلاین با استفاده از فناوری VR (واقعیت مجازی) بود. در حال حاضر ساختار و اکوسیستم لازم برای استفاده از VR جهت خرید کالا به‌صورت آنلاین وجود دارد و فراگیر نیز شده‌است. بسیاری از شرکت‌های آمریکایی نیز از این روند استقبال کرده و از آن استفاده می‌کنند.
چندی پیش شبکه اجتماعی Examiner پرسشی برای مخاطبان خود مطرح کرده بود با این مضمون: «روند رو به گسترش استفاده از VR برای خرید آنلاین چه مفهومی دارد و چرا ما باید به آن اهمیت بدهیم؟»
خیلی‌ها تا همین چندی پیش حتی نام متاورس را هم نشنیده بودند. حالا ایمیل‌های تبلیغاتی در مورد متاورس به ایمیل من سرازیر شده‌است. انگار که تغییر نام فیس‌بوک به ما که توسط مارک زاکربرگ در اکتبر ۲۰۲۱ اعلام شد، باعث شده تا موضوعی که بی‌سر و صدا مدت‌ها بود در محافل و فضای تکنولوژی همه در مورد آن زمزمه می‌کردند، یک‌باره به جریان اصلی و روند غالب در اذهان همه تبدیل شود.
متاورس چیست؟
متاورس دنیایی دیجیتال است که مردم در آن، مثل دنیای فیزیکی و واقعی زندگی، کار و بازی می‌کنند. به نظر پدیده‌ای در دوردست و آینده‌نگرانه می‌آید، ولی این‌گونه نیست.
متاورس تنها یک عبارت و واژه دهن‌پرکن برای بسیاری از کارهایی که ما همین حالا هم انجام می‌دهیم نیست. به‌عنوان مثال هنگامی شما با استفاده از اپلیکیشن زوم یک کنفرانس آنلاین برگزار می‌کنید، عملاً در فضای متاورس هستید. البته در آینده برای اینکه تجربه ما در فضای مجازی واقعی‌تر و بهتر شود، به‌جای خودمان از آواتار (Avatar) که روی صندلی نشسته و با دیگر آواتارها گفتگو و تعامل می‌کند، استفاده می‌کنیم (آواتار تصویری است منحصربه‌فرد از شما در شبکه‌های اجتماعی، انجمن و سایت‌های مختلف آنلاین، چیزی مانند نمادی که شما را به دیگران در سراسر جهان می‌شناساند.)
در محیط خانه، متاورس نوعی واقعیت افزوده است که شما با استفاده از آن در خانه خود این طرف و آن طرف می‌روید و با نگاه کردن به تلفن موبایل خود می‌بینید که چگونه کف خانه شما تغییر شکل داده و جلوی چشمان شما به چیز دیگری تبدیل می‌شود.
در دنیای بازی‌های رایانه‌ای، کودکان می‌توانند از سراسر جهان با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و همزمان با استفاده از یک بازی کامپیوتری با یکدیگر رقابت کنند، انگار که همه در یک اتاق کنار یکدیگر نشسته‌اند.
به‌عبارت ساده متاورس هر گونه واقعیت مجازی یا افزوده در هر گونه دستگاهی است که به انسان‌ها امکان می‌دهد در یک دنیای مجازی با انسان‌های دیگر، مکان‌های دیگر و چیزهای دیگر تعامل پیدا کنند.
تا همین چندی پیش به‌ویژه افراد شیفته فناوری، همه متاورس را پدیده‌ای فناورانه می‌دانستند که ربطی به افراد و شرکت‌های معمولی نداشت. بسیاری از صحبت‌ها و گپ و گفت وگوهای مربوط به متاورس و دیگر پدیده‌های مرتبط با آن، چندان ربطی به مردم عادی نداشت.
به‌عنوان مثال هنرمندی به نام Beeple یک اثر هنری در متاورس خلق کرده و به‌تازگی NFT (توان‌های غیرقابل‌معاوضه) آن را به قیمت ۲۹ میلیون دلار فروخته‌است. رند دیگری توان‌های غیرقابل‌معاوضه مجموعه‌ای از کفش‌های ورزشی را هر جفت به قیمت ۳ هزار دلار فروخته‌است.
متاورس در سرزمین چاپ
متاورس می‌تواند کاربردهای فراوانی برای چاپخونه و یا خریداران کارهای چاپی نیز داشته‌باشد. در اینجا چندین نمونه را ارائه می‌کنم.
- ارائه تورهای مجازی از چاپخانه تا مشتریان بالقوه و بالفعل آنها بتوانند به‌صورت مجازی در چاپخانه قدم زده و از دفاتر و بخش‌های مختلف ساختمان چاپخانه بازدید کنند.
- ساخت مدل‌های تعاملی سه‌بعدی از تولیدات چاپی برای افزایش فروش از طریق آنلاین. این مدل‌های سه بعدی به‌گونه‌ای طراحی و ساخته می‌شوند که مشتریان می‌توانند آنها را به‌طور مجازی در دستان خود بگیرند و از نزدیک جزئیات آن را ببیند.
- شرکت در تورهای مجازی مراکز دموی شرکت‌های سازنده تجهیزات چاپی قبل از اقدام به خرید دستگاه. هنگامی که تجهیزات نصب شد چاپکاران می‌توانند تصاویر هولوگرافیک خدمات متخصصان فنی شرکت سازنده را در کنار دستگاه، جلو چشم اپراتور به نمایش بگذارند تا او و مسئول فنی چاپخانه بتوانند به‌تنهایی مشکلات فنی و فرایند تعمیر و نگهداری ماشین را انجام دهند.
- افزایش دریافت کمک‌های اهدایی افراد نیکوکار و ارتباط مستقیم با نیکوکاران و اهداکنندگان کمک‌های مالی در خانه و یا دفاتر خودشان و فراهم آورن امکان بازدید مجازی از بخش‌های تولیدی چاپخانه برای سفارش خیریه، تا از این طریق آنها بتوانند تأثیر کمک‌های خود را به‌طور عملی ببینند.
- استفاده از بازی (game) رایانه‌ای در متاورس برای فروش و تبلیغ تولیدات چاپی. درحالی‌که مشتریان بالقوه بازی می‌کنند. آنها می‌توانند بخش‌هایی از محصول نهایی را جمع‌آوری کرده و هنگامی که کار چاپی تمام شد، محصول را سفارش دهد.
پس از مدتی چنین کاربردهایی از متاورس پیشرفته‌تر و عادی‌تر خواهد شد. در حال حاضر با اینکه این کاربردها هنوز چندان توسعه نیافته‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. پس هنگامی که شما در باره متاورس می‌خوانید یا می‌شنوید بدانید که این پدیده دیگر به یک واقعیت علمی و کاربردی تبدیل شده‌است که ارزش سرمایه‌گذاری دارد، زیرا دیگر پدیده‌ای نیست که به آینده تعلق داشته‌باشد، بلکه همین حالا می‌توان آن را به خدمت گرفت.
رمز یا توکن غیر قابل‌معاوضه (Non-Fungible Token) چیست؟
رمز غیرقابل‌معاوضه ((NFT یا رمزکلید یکتا، نوع خاصی از رمز و نماد چیزی منحصربه‌فرد است؛ بنابراین رمزهای غیرقابل‌معاوضه را نمی‌توان با یکدیگر معاوضه کرد این در تضاد با ارزهای رمز پایه مانند بیت کوین و بسیاری از رمزهای شبکه یا کاربردی است که ماهیت قابل‌معاوضه دارند.
از توکن‌های غیر قابل‌معاوضه برای ایجاد دارایی‌های دیجیتال قابل‌تأیید مانند یک زمین، یک خانه یا هر دارایی دیگر و امکان همکاری‌پذیری دارایی در چندین سیستم عامل استفاده می‌شود. (NFTها در برنامه‌های خاصی که به موارد دیجیتالی منحصربه‌فرد مانند هنر رمزنگاری‌شده، مجموعه‌های رمزنگاری‌شده و بازی رمزنگاری نیاز دارند، استفاده می‌شوند.)
هنر از اولین موارد استفاده بلاک چین بود و ان اف تی تنها اصالت و مالکیت هنر دیجیتال را ثابت می‌کنند. راه‌اندازی CryptoPunks در ژوئن ۲۰۱۷ راه را برای هنر «کمیاب» در بلاک چین Ethereum هموار کرد.
ان افتی‌ها هم مثل بیت‌کوین‌ها کاملاً دیجیتال هستند اما فرق بزرگی میان آنها و سایر ارزهای دیجیتالی که ممکن است اسم‌شان را شنیده باشید، وجود دارد.
رمزارزها “قابل معاوضه” هستند. به این معنا که فرد می‌تواند ارزی مثل بیت‌کوین را با یک بیت‌کوین کاملاً مشابه دیگر مبادله کند، چون هر دو بیت‌کوین، ارزشی صد در صد برابر دارند.
اما ان افتی‌ها “غیرقابل معاوضه” هستند و این یعنی نمی‌توان آنها را با ان افتی مشابه دیگر جایگزین یا مبادله کرد چون هر ان افتی درست مثل یک کارت بازی نایاب ارزشی منحصربه‌فرد دارد که با سایر ان افتی‌ها متفاوت است.
برای درک بهتر می‌توانید نقاشی معروف مونالیزا را در نظر بگیرد که با وجود کپی‌های فراوان تنها یک نسخه اصلی از آن وجود دارد. ان افتی حکم گواهی اصالت دیجیتالی را دارد که می‌توان از آن برای اثبات مالکیت بر نسخه اصلی یک اثر هنری دیجیتال استفاده‌کرد.
از سوی دیگر همان طور که کیفیت پوسترهای مونالیزا با نقاشی اصلی فرق دارد، قیمت آنها هم بسیار با هم متفاوت است.