با بیشتر شدن کسب و کار های چاپ دیجیتال در سال‌های اخیر، بخت چاپخانه‌داران و ناشران اهل ایران از این حوزه پیشرفت کرده است و پیشروی دست‌اندرکاران انتشار از این راه چاپی تحت عنوان یک کدام از طرق عبور از دوران معضل، به شمار می آید. می‌توان گفت در روزهایی که تیراژ چاپ کتاب با کاهش چشمگیر روبرو شده‌است، چاپ دیجیتال تحت عنوان بازوی کمکی چاپ افست به کمک فعالان این حوزه آمده است البته .
در ادامه اشاعه گسترده چاپ دیجیتال در دنیا و زمینه‌هایی که این حوزه کاری برای دست‌اندرکاران حوزه‌های گوناگون تولید نموده است، در این مقاله قرار است در رابطه با فرصت‌هایی که چاپ دیجیتال در اختیار ما و همه چاپخانه های چاپ و تکثیر نهاده و آسیب‌هایی که در کمین فعالان این حوزه جای دارد را مورد نقد و بررسی قرار دهیم
ظهور چاپ دیجیتال چه فرصت هایی را در اختیار متخصصین چاپ گذاشته است ؟
زمینه دیجیتالی شدن در سراسر جهان روند اجتناب‌ناپذیری بوده که در حوزه‌های متعدد اعم از انتشار چهره داده است . اواخر دهه ۱۳۷۰بود که چاپ دیجیتال به طور جسته و گریخته به کشور ایران وارد شد و از اولِ ده سال ۸۰ با جدیت پیگیری ش . در آن زمان انجمنی هم با تیتر چاپ دیجیتال فعال سازی شد که ولی گرایش آن در سمت چاپ بصورت outdoor بود و کمتر به حوزه تکثیر اعتنا داشت. در ده سال اخیر با اعتنا به نوسانات و مشکلات اقتصادی که یقه صنعت انتشار را گرفت، چاپخانه داران و انتشاراتی ها و اهالی تکثیر به سوی چاپ دیجیتال آمدند و اقتضائات اقتصادی حاکم بر صنعت تکثیر , سرعت را زیاد کرد .
ورود به حوزه چاپ دیجیتال به نفع صنعت نشر بوده و کمک شایانی به صنعت چاپ نموده است. مقررات و قواعدی که در چاپ دیجیتال دنیا حاکم است می بایست در کشور ایران هم حاکم شود چون این قضیه کمک بسیاری به دست‌اندرکاران و فعالان حوزه چاپ و انتشار میکند، چون اگر ناشران به این شکل به سمت چاپ دیجیتال بروند، دقیقا مانند چاپخانه‌های دیجیتال دیگر (چاپخانه‌های سنتی که به سمت چاپ دیجیتال آمدند)، مساله و مشکلاتی در این مرحله وجود دارد که جنبش در این راه را با مشکلات متعددی روبرو نموده است .
چاپ دیجیتال راهکاری است که در مسیر رشد چاپ و انتشار کشور ایران و دنیا قرار گرفته است. از یک یا این که دو دوره قبلی در نمایشگاه‌های بین‌المللی چاپ نظیر دروپا بخش متعددی از نمایشگاه به دستگاه‌های چاپ دیجیتال اختصاص داده شده بود و تکنولوژی‌های جدید درین میدان معرفی می‌شدند، تکنولوژی‌هایی که به طور آزمایشی معرفی شدند و هنوز به ایراننیامده‌اند و شاید در سال‌های آتی وارد شوند. چنین فناوری‌هایی این اخطار را به دست‌اندرکاران صنعت می‌داد که راهکاری جز ورود بدین میدان نیست .
چاپ دیجیتال چه کمکی به صنعت نشر میکند؟
از قضا چاپ دیجیتال مزایا و دستاوردهایی را به همراه آورد که احتمال دارد تحولی که از ۱۲ سال پیش در چاپ و تکثیر در کل جهان بوجود امده است تمامی ناشران را در عالم در سوی تکان در‌این حوزه سوق اعطا کرد. کمپانی KBA که یکی وسیع ترین تولیدکنندگان دستگاه چاپ در جهان است، مسئولان این مجموعه میگفتند که پنج سالی میشود بخش دستگاه‌های چاپ خبرنامه را دیگر ادامه ندادیم. هنگامی که چرایی این مورد را سوال می‌کردیم به تبلتی که در دست دانشجویان بود اشاره می‌کردند و میگفتند که به دلیل ترویج گسترده فناوری‌های نوین دیگر این بخش را بسط نمی‌دهیم. ولی بایستی در فکر داشته باشیم که صنعت انتشار دنیا، خویش را با این مسئله وفق داده و از مزایای چاپ دیجیتال به کارگیری نموده است.
در حال حاضر ناشران به یاری چاپ دیجیتال این توان را دارا هستند که چه بسا کمتر از ۱۰۰ عدد از یک کتاب را چاپ نمایند، احتمال دارد در چند سال قبل این مورد به صرفه نبوده باشد و در فکر و اندیشه ناشران چیزی به اسم ایجاد کتاب در تیراژ پایین (۱۰۰ نسخه ) اصلا به چشم نمی خورد. البته این قضیه شرایط کنونی همگانی است و ناشران کتاب‌های خویش را با هزینه تمام شده پایینی ایجاد میکنند .
از طرف دیگر برای ناشران قابلیت تست بازار موجود است، به نحوی که نشر دهنده می تواند کتاب خویش را در شمارگان بالا منتشر نماید، ولی با کمک چاپ دیجیتال می تواند کتاب خویش را در شمارگان زیر تولید نماید و بعد از آن در شرایطی که مطمئن شد که بازار برای ایجاد این سرفصل کشش داراست، آن را در شمارگان فراتر چاپ نماید . از طرف دیگر چاپ دیجیتال هزینه‌های انبارداری و خواب سرمایه را برای چاپ کننده کم کرده است. در قبل، ناشران در تیراژ بالا کتاب را چاپ می‌کردند و ناچار به ذخیره کردن آن بودند و بعد از آن در یک برهه زمانی طولانی می‌فروختند و خواب سرمایه آنها دوچندان بود البته شرایط کنونی با بودن چاپ دیجیتال این خلل حل شده‌است و به میزان نیاز کتاب ساخت مین‌مایند و نیازی به انبارکردن نیست .
