مواد نخی: این نوع مواد اغلب از نوع پنبه و كتان هستند که شیرازه، تنظیف و نخ دوخت از آنها تهیه می گردند. شیرازه که دارای بافت نخی است معمولا یک لبه یا دولبه به صورت نوار می باشند و در عطف کتاب بالا و پائین (دو سر عطف چسبانده می شوند) و بیشتر جنبه تزئین دارد. تنظیف هم همچنین دارای بافت نخی است و بیشتر برای استقامت و ارتباط بیشتر فرم ها یا اوراق به یکدیگر در عطف کتاب به کار گرفته می شود.
نخ دوخت برای دوخت دستی و ماشینی مورد مصرف قرار می گیرد که برای دوخت نخی از طریق دست از نخ ضخیم تر و برای دوخت ماشینی از نخ نازک تر و مقاوم تر استفاده می شود. کارش ارتباط دادن فرمها به یکدیگر برای تشکیل بلوک کتاب می باشد.
مواد فلزی: مواد فلزی مورد مصرف در صنعت صحافی عبارتند از: میخها، پیچها، فلزهای سیمی و مفتولی که هر یک مصرف خاصی برای ارتباط اوراق کاغذی دارند. مثلا از میخ برای ارتباط اوراق دفاتر بسیار قطور استفاده می شود که بهترین وسیله ارتباطی در این مورد خاص می باشد.
پیچ و مهره هم گاهی ارتباط دهنده خوبی برای اوراق دفاتر، آلبوم ها و تقویم رومیزی می باشند، فنرهای فلزی هم نوعی وسیله ارتباطی اوراق اداری دفاتر، یادداشت ها، آلبوم ها و تقویم های دیواری می باشند. مفتولها اغلب آبکاری می شوند تا از اکسیداسیون فلزی آنها جلوگیری شود و معمولا روی آنها آب مس، آب روی یا آب قلع می دهند.
این وسیله ارتباطی اوراق یا فرم های کتابی به وسیله دستگاه یا ماشین های مفتول زنی سورت می گیرد، مفتولها بر دو نوع اند. گرد و پهن با ضخامت های مختلف. مفتولها گرد و شماره ۱۷ شروع و به شماره ۳۰ ختم می شوند. هر چه عدد پائین تر باشد. ضخامت آن وی خواهد بود. مثلا مفتول ۱۷ دارای ضخامتی معادل ۱.۲۵ میلی متر می باشد. در صورتی که مفتول با شماره ۳۰ دارای ضخامتی برابر با ۰.۳۵ میلی متر است.
ولی در مورد مفتولهای پهن برعکس است؛ شماره عادی مشخص کننده قوی و ضعیف بودن مفتول میباشد (پهن و باریک بودن) که معمولا از شماره ۱ شروع و به شماره ۸ ختم می کردند. برای مثال مفتول پهن شماره ۵ پهن تر و قوی تر از مفتول شماره ۳ آن خواهد بود.
مواد روکشی در صحافی
چرم:
گالینگور: مواد خام آن از پنبه یا کتان و ترکیبی از هر دو خواهد بود که مرغوبیت آن بستگی به مواد خام اولیه و نوع بافت دارد، از انواع بافت گالینگور نوع بافت زنجیره آن بهترین است.
انواع گالینگور
گالینگور انواع مختلف دارند که هر یک به نامی معروف می باشند، حتی از مواد مصنوعی پلاستیکی هم می توان نوعی گالینگور ساخت که به نام گالینگورهای کاملا صاف، گالینگور پرس شده و گالینگور دو بار پرسی معروفند.
گالینگورهائی که از مواد نخی تهیه می گردند، عبارتند از: گالینگور بافت ماتی، بافت بائیس، بافت ریپس، بافت نیمه کتانی، گالینگور پشت کاغذی، گالینگور بوکرام (که یک طرف آن تیره تر از طرف دیگر است که معمولا روی گالینگور طرف پر رنگ تر است)، پارچه کتانی، بافت چاپی (لایم افستی یکرولایم خورده روی دیگر با کاغذ پوشانده شده)، مولسكين مخصوص دفاتر حسابداری)، شیرتین و گراشیر تین
ورق و نوار طلا: عمل طلاکوبی به دو صورت امکان پذیر خواهد بود.
الف) سیستم طلاکوبی ورقی: این روش قدیمی ترین روش طلاکوب بوده است که از ۵۰۰۰ سال قبل با آن آشنایی داشته اند. بیشتر این ورقه ها از طلا همراه با مقدار کمی نقره با مس تهیه می شدند تا به رنگ های مختلف دست یابند؛ مثلا برای رنگ روشن نقره بدان اضافه می گردید و برای رنگهای تیره از مس استفاده می شد. طلا را تا ۱.۳۳ میلی متر نورد می کردند تا به صورت ورقه های نازک چهار گوش مانندی در آید و در بسته های ۵۰۰ تائی که لابه لای هر یک ورقهائی همانند پرگامنت قرار داده و بسته بندی می کردند و به بازار عرضه می کردند. این صفحه های طلا از نظر کار چندان مقرون به صرفه نبود، ولی در آن وسیله خوبی برای طلاکوبی جلدهای کتب به شماره میرفت.
ب) سیستم طلاکوبی نواری: از نظر اقتصادی و سرعت کاری برای طلاکوبی جلد، نوار طلا را ساختند که در هر رنگ و به هر عرض قابل عرضه هستند.
در این روش طلا را بر روی ورقه حامل سلوفانی به میزان معین قرار می دهند که هنگام استفاده فقط قسمت طلا در اثر گرما از ورقه سلوفانی جدا و بر روی جنس مورد نظر انتقال پیدا می کند در صورتی که در سیستم ورقی چنین نیست و کلا تمامی ورق طلا در اثر گرما بر روی جنس مورد نظر به هر ضخامتی که باشد انتقال پیدا می کند.
پ) مقایسه سیستم طلاکوبی ورقی با طلاکوبی نواری: ورق طلا از استفاده خودش را روی کار بسیار شفاف و پوشان نشان می دهد و دارای حدود کاملا مشخصی است، ولی در مورد نوار طلا چنین نیست چون نوار طلا دو لایه ی است و لایه عامل طلا که سلوفانی می باشد؛ اول بایستی حرارت ببیند تا طلا آزاد شود و بر روی کار بنشیند که خود این امر باعث می شود که آن شفافیت و پوشانی ورق طلا را نداشته باشد.
درجه حرارت در طلاکوبی بستگی به نوع جنس انتقال گیرنده دارد که معمولا از ۱۱۰ با .۱۴۰درجه سانتیگراد را شامل خواهد شد. مثلا برای طلاکوبی روی مواد pvc درجه حرارتی معادل ۱۸۰ درجه لازم می باشد.
سرعت عمل در نوار طلا به مراتب بیشتر از ورق طلا می باشد و از نظر اقتصادی نوار طلا مقرون به صرفه در صحافی صنعتی خواهد بود، ولی برای کارهای تک جلدی طلای ورقی بیشتر به صرفه است، نوار طلا محدودیت در اندازه از نظر طولی و عرضی ندارد؛ فقط بستگی به وسیله ی طلاکوب دارد. در صورتی که ورق طلا محدودیت اندازه دارد.
نوار طلا را در ماشین طلاکوب دستی، نیمه اتومات یا تمام اتومات می توان به کار برد، در صورتی که استفاده از ورق طلا با ماشین های دستی و احیانا با نیمه اتوماتها امکان پذیر باشد.
مواد رنگی: مواد رنگی یا از مواد قیری یا پیگمنتی هستند که به صورت پودر بسیار نرم و قابل حل در آب عرضه می شوند.
پودر را در آب حل کرده تا به صورت خمیر در آید و با اضافه کردن مقداری مواد لایمی رنگ آماده بهره برداری خواهد بود. کتبی که با کاغذهای کم لایم چاپ شده اند هنگام رنگ زدن لبه بلوک بایستی توجه داشت که از دوندگی رنگ و نفوذ به داخل اوراق در بلوک جلوگیری به عمل آید.
برای این کار با ابر مرطوبی اول لبه مورد نظر را که بایستی رنگ شود تمیز می کنند و هرگز نباید از رنگ های قیری برای رنگ کردن لبه کتب که روی کاغذهای کم لایم چاپ شده اند استفاده کرد، بهتر است رنگ های پیگمنتی پوشان را به کار گرفت. رنگ های پوشان را هم می توان برای رنگ کردن لبه بلوک کتاب هائی که با چند رنگ کاغذ چاپ شده اند استفاده کرد که معمولا برای این کار لب بالائی و جلوی بلوک کتاب را رنگ می کنند، رنگ۔ های پیگمنتی قابل ترکیب با هم هستند و اگر قدری رنگ سفید پوشان به آنها اضافه شود
رنگهای قیری قابل ترکیب نیستند و به صورت تک رنگ استفاده می شوند. کلیه های لبه بلوک بایستی در مقابل نور کاملا مقاوم باشند. برای کتب با ارزش از و می شود که به نام کتب لب طلا معروفند و معمولا هر سه لبه بلوک بالا، جلو پائین را با طلا می پوشانند. منظور از رنگ زدن یا طلا زدن لبه بلوک کتب که اغلب را شامل می شود؛ این است که در مرحله اول جلوگیری از نفوذ گرد و غبار هوا در اوراق کتاب است و در مرحله دوم خود یک نوع زیبایی برای کتب مجلد می باشد.