چرخ ماهیگیری یا قرقره از مهم ترین وسایل ماهیگیری می باشد. انتخاب یک چرخ ماهیگیری مناسب میتواند درصد موفقیت ما در صید ماهی را تضمین کند. همچنین این وسیله میتواند به نوعی ماهیگیران حرفه ای از آماتور را جدا کند. چرخ ماهیگیری شما باید با توجه به نوع ماهی یا همان شکار شما باشد.
اجزای چرخ ماهیگیری
چرخ ماهیگیری اجزای مختلفی دارد و با توجه به نوع آن اجزاش متفاوت می باشد.
در کل چرخ ماهیگیری از اسپول، بلبرینگ، سیستم کلاچ، سیستم ترمز و… تشکیل شده است.
انواع چرخ ماهیگیری
چرخ ماهیگیری اسپینینگ
یکی از متداول ترین و پرفروش ترین چرخ ها می باشد که برای مصارف عمومی مناسب است. برای صید کردن ماهی های قزل آلا ، کپور و ماهی های مهاجم دیگر مناسب است.
چرخ ماهیگیری اسپین کست
برای ماهیگیران آماتور مناسب است. به دلیل ساختار آن نباید نگران پیچ خوردگی و گره خوردگی بند ماهیگیری خود باشید. قدرت کمتر نسبت به بقیه چرخ ها ولی قیمت مناسب و کم نسبت به آنها. مناسب ثید ماهی های کوچک و متوسط رودخانه ای.
چرخ ماهیگیری بایت کاستینگ یا دریایی
پیشرفته ترین و قوی ترین نوع چرخ ها و برای صید در دریا و ماهیان بزرگ مناسب است و قدرت زیادی دارد. به دلیل داشتن پایه های کوچک میتوانید آن را روی چوب های بزرگ ماهیگیری نیز نصب کنید. این چرخ بیشتر برای صیادان حرفه ای که هدفشان صید های بزرگ است مناسب است. این چرخ برای ماهی های مبارز و ماهی های آب شور دریا و رودخانه مناسب است.
چرخ ماهیگیری پشه
نخ مناسب این چرخ نخ پشه و بر روی لنس های فلای یا پشه نصب میشود. برای ماهیگیری با سبک پشه و فلای مناسب است. کلاچ و اسپول ندارد و ساده است. برای ماهیگیری کردن در کنار اسکله های کم عمق و رودخانه های آرام مناسب است.
چرخ ماهیگیری بایت رانر
سنگین ترین و حجیم ترین نوع چرخ است. ظرفیت این چرخ برای نخ ها ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر می باشد و برای صید ماهی های کپور مناسب است و قیمت این چرخ از مابقی چرخ ها بیشتر است.
دارای دو کلاچ عقب و جلو هم زمان است و کلاچ لوی آن قوی تر کلاج عقبی می باشد. بین این کلاچ ها نیز یک دسته میانی است که بین دو کلاچ ها سوییچ میشود.
خرید چرخ ماهیگیری
نکات در مورد خرید یک چرخ ماهیگیری مناسب
توجه به تک تک اجزای آنها ، توجه به جنس اسپول ، کاسه چرخ و…
در خرید چرخ به اطلاعات روی بدنه اسپول که ظرفیت و ضخامت مناسب آن را نوشته است توجه و با هدف خود مقایسه کنید.
همچنین به نکاتی از جمله سیستم کلاچ و ترمز چرخ ، ضریب چرخ دنده ، برند ، قیمت ، تجربه و نوع ماهی و… توجه کنید.
قیمت چرخ ماهیگیری
در آخر انتخاب یک چرخ ماهیگیری مناسب با توجه به اهداف شما لازم است و یکی از وسایل مهم ماهیگیری می باشد.
قیمت: ۸۰ هزار تومان تا ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان
راهنمای خرید قرقره ماهیگیری و ویژگی‌های بهترین قرقره
از قرقره ماهیگیری بیشتر در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و آب‌های آرام ساحلی برای صید ماهی استفاده می‌شده اما اکنون انواع مختلفی وجود دارد که هر کدام کارکرد متفاوتی دارند و می‌توان برای صید انواع ماهی کوچک یا بزرگ از آنها استفاده کرد. در هنگام خرید قرقره ماهیگیری با توجه به تنوع جریان آب، سکوی پرتاب و ماهی مورد نظر، باید با کارکرد و قابلیت‌های انواع قرقره ماهیگیری در اندازه‌های مختلف آشنا شوید. ادوات جانبی متعددی برای این ابزار صید ابداع شده که با آشنایی با آنها، روند صید خود را با بازده بیشتری انجام خواهید داد.
چرخ یا قرقره ماهیگیری چیست؟
چرخ یا قرقره ماهیگیری از جمله وسایل بسیار مهم در ماهیگیری است که به وسیله آن و چوب ماهیگیری می توان قلاب و طعمه متصل به نخ ماهیگیری را به فواصل دور پرتاب و یا نخ پرتاب شده را بدون مشکل و به راحتی و سریع جمع آوری کرد.
کاربرد دیگر چرخ یا قرقه ماهیگیری جنگیدن با ماهی و بیرون آوردن ماهی از آب است.
چرخ از قطعات زیر تشکیل شده است :
۱- اسپول : محل جمع آوری نخ که اندازه قرقره را مقدار سیمانی که دوره قرقره پیچیده می شود، تعیین می کند.
۲- کمان : هنگام پرتاب قلاب اجازه می دهد که ریسمان آزاد شود و هنگامی که دسته قرقره به جلو پیچیده می شود، به جای اول خود بیاید.
۳- بلبرینگ : جمع کردن نخ را راحت و روان انجام می دهد.
۴- ضامن : برای ثابت نگه داشتن اندازه نخ در فواصل مختلف به کار می رود.
۵- دسته : برای سوار شدن روی چوب و آسان کردن حرکت در ماهیگیری در فواصل دور استفاده می شود.
۶- کلاج : برای تنظیم میزان کشش نخ کاربرد دارد.
۷- روتو : باعث چرخیدن هدایت کننده نخ و جمع کردن نخ روی اسپول می شود.
۸- کنترل کشش : با چرخاندن این قسمت می توان چرخش قرقره را آسان تر و ریسمان را آزاد کرد. برای کم کردن فشار ماهی که بر روی نخ و چوب وارد می آورد و کار آن خسته کردن ماهی است.
نکات و ویژگی‌های مهم هنگام خرید قرقره ماهیگیری
به طور کلی سه نوع قرقره ماهیگیری از نظر ساختار وجود دارد که قیمت، طراحی و تجربه کاربرد به شدت وابسته به این سه نوع است:
- “Spin Cast” – ساده‌ترین نمونه قرقره استT که یک دست‌گیره دو طرفه با حرکت ساده چرخش برای بالا و پایین بردن طعمه دارد. برای مبتدیان و افراد با بودجه محدود، این قرقره توصیه میشود. البته پرتاب بسیاری بلندی نمی‌توان با آن انجام داد.
- “Bait Cast”– این نوع قرقره بیشتر توسط افراد حرفه‌ای به قصد صید ماهی‌های بزرگ استفاده میشود. نوع طعمه‌افکن توانایی بالایی در کنترل و حفظ صید با وزن بالا را دارد اما برای کارهای ظریف و کاهش جزئی مسافت طعمه چندان ظریف و دقیق عمل نمی‌کند.
- “Spinning” – قرقره اسپینیگ توانایی پرتاب بیش از دو نوع دیگر را دارد و نوع گیره آن به شکلی است که با یک پیچش بیشتر، توانایی به دست گرفتن و چرخاندن در شرایط سخت را دارد. مدل چرخشی عمر بیشتری نسبت به دو نمونه قبل دارد، اما در هدف‌گیری ضعیف‌تر از نمونه طعمه‌افکن است.
- قرقره الکتریکی – مدل‌های دیگری وجود دارند، که هنگام خرید قرقره ماهیگیری ممکن است با آنها مواجه شوید. مدل‌های جدید الکتریکی به بازار عرضه شده‌اند، که زحمت کشیدن را با استفاده از نیروی الکتریسیته رفع کرده‌اند. نمونه‌های هوشمندتر الکتریکی توانایی تشخیص خودکار صید به وسیله طعمه و کشیدن آن را بدون دخالت دست دارند.
مزیت‌ها و محدودیت‌های استفاده از قرقره ماهیگیری
قرقره ماهیگیری بیشتر برای صید به خصوص یک نوع ماهی خاص به کار می‌رود و به همین دلیل نمی‌توان آن را به عنوان یک روش صید عمده دانست، اما صید بسیاری از ماهی‌های ارزشمند که ارزش آنها بیشتر از حجم بالایی از ماهی‌های معمولی است، از روش صید با قلاب قرقره‌دار استفاده می‌کنند و نیاز کم‌تری به تجهیزات گران قیمت دارند.
انواع نخ قرقره ماهیگیری
دو نوع چینش نخ از درون کشیده شده (مرکزی) و قرار گرفته در گوشه قرقره (حاشیه) وجود دارد که در نمونه مرکزی، نخ از میان دسته عبور می‌کند و در نمونه حاشیه، محل جمع‌آوری نخ در گوشه قرار دارد و فشار کم‌تری به دسته قلاب ماهیگیری وارد میشود، به همین دلیل نمونه حاشیه از محبوبیت بالاتری برخوردار است.
در خرید قرقره ماهیگیری باید به نوع نخ هم توجه شود. دو نوع بافت نخ قرقره آلمینیوم و گرافیت وجود دارد که افرادی که به دنبال نخ سبک‌تر هستند، از بافت گرافیت استفاده می‌کنند، اما این نوع بافت استحکام آلمینیوم را ندارد و به همین دلیل، بسیاری از بافت آلمینیومی استفاده می‌کنند که کمی سنگینتر است.
پس از نوع چینش و بافت نخ، اندازه طول نخ قرقره ماهیگیری را بررسی کنید. معلوم است که نخ طولانی‌تر برای آب‌های عمیق مناسب‌تر است، اما هر چه طول نخ بیشتر باشد، کنترل آن سخت‌تر خواهد شد.
مزاحمت قرقره در بازگشت به خاطر وزن بالای ماهی صید شده یا جریان آب، شایع است. به خصوص برای ماهیگیران مبتدی، توصیه میشود تا نوع قرقره مجهز به فناوری عدم برگشت نخ قرقره را خریداری کنند.
استفاده از لگام یا درگ قرقره ماهیگیری
در هنگام خرید قرقره ماهیگیری در انواع مختلف، مجهز بودن آن به گیره درگ یا لگام تنظیم کننده فراموش نشود. بدون لگام، کنترل کاملی بر میزان برگشت نخ نخواهید داشت، اما با استفاده از گیره تنظیم کننده میتوانید انعطاف و تحرک نخ ماهیگیری را شخصی‌سازی کنید. ابزارهای سنجش الکتریکی برای تنظیم درجه لگام وجود دارد که میتواند با اتصال به نخ، میزان موردنیاز را به شما نشان دهد.
انواع چرخ یا قرقره‌های ماهیگیری
عبارتند از :
۱- چرخ یا قرقره‌های اسپرینینگ با قرقره ثابت
۲- چرخ یا قرقره‌های کاتینگ در دو مدل نقاب دار و ساده
۳- چرخ یا قرقره‌های پشه
چرخ یا قرقره‌های ماهیگیری از فلز، گرانیک، پلاستیک و تیتانیوم است. برخی دارای بلبرینگ نیز هستند، بیشتر چرخ یا قرقره‌های قابلیت جمع آوری نخ با اندازه ها و ضخامت های مختلف را دارند.
چرخ یا قرقره‌های اسپینینگ : رایج ترین چرخ یا قرقره‌های ماهیگیری در ایران است که بر حسب نوع ماهیگیری کاربردهای مختلف دارد. در ماهیگیری بالانسر عمود از چرخ یا قرقره‌های سبک بلبرینگی و در ماهیگیری انتظاری از قرقره های سنگین استفاده می شود. بیشتر چرخهای ماهیگیری قابلیت استفاده دسته چرخ را برای افراد چپ دست و راست دست دارد.
چرخ یا قرقره‌های بیت کاستینگ : این نوع چرخ یا قرقره‌ها در ایران رواج زیادی ندارد و در نوع اسپین کاتنیگ و بیت کاتنینگ ساخته می‌شوند. دارای پایه کوتاه است و عمود روی چوب های دریایی سوار می شوند. از این چرخها بیشتر در صیدهای دریایی روی قایق و در صیدهای ماهی های بزرگ استفاده میشود.
چرخ یا قرقره‌های بیت کاستینگ قایقی : در صید قایقی، یک چرخ باید قوی و خوش ساخت با ظرفیت قرقره کافی را انتخاب کرد. زمانی که یک ماهی درشت با حرکات سریع را بازی می دهید برای به حداقل رساندن خطر پارگی نخ، باید از چرخ با دنده های دقیق و درشت استفاده کرد. ساختار کشش این نوع چرخها، به وسیله چرخش یک برآمدگی ستاره (کشش ستاره ای) یا توسط چرخش یک اهرم (کشش اهرمی) است. هل دادن اهرم به جلو مقاومت کششی را افزایش می دهد و کشیدن آن به سوی عقب از مقاومت کشش را کاهش می دهد. دلیل برتری کشش اهرمی به کشش ستاره‌ای این است که در کشش اهرمی شما می توانید مقاومت کشش را آرام و دقیق کنترل کنید. قرقره این چرخ باید حدود ۲ میلی متر از لبه با نخ پر شود.
چرخ مخصوص پشه : این چرخ قابلیت پرتاب، مانند چرخ کاستینگ را ندارد. به وسیله آن، می توان نخ مخصوص ماهیگیری با پشه را جمع آوری کرد. ساختمان این نوع چرخ بسیار ساده است که دارای قفل هم نیست این چرخ از یک استوانه که حول محور ثابت در چرخش است تشکیل شده و نخ ضخیم پشه را به دور خود جمع آوری می کند، برای استفاده از این چرخ باید نخ را به وسیله کشیدن قبل از حلقه اول محور چرخ باز نموده و با حرکت دادن چوب مخصوص پشه، سنگینی نخ باعث به حرکت در آمدن و پرتاب آن به سمت جلو می شود. برای جمع کردن نخ، ابتدا نخ را توسط انگشت سبابه ثابت کرده و با دست چپ نخها را کشیده و روی زمین قرار می دهیم. اگر ماهی به قلاب افتاده باشد، نخ را با انگشت سبابه ثابت و نخ را به روش پیچاندن دسته چرخ به دور چرخ جمع میکنیم. چرخ فیکسد – اسپول، مولتی پلی یر – بایت کاسترو نقاب دار – اسپین کاستر از دیگر انواع چرخها هستند.
کلاج ( تنظیم کششی)
کلاج به قسمتی از چرخ ماهیگیری گفته می شود که بار حاصل از فشاری که ماهی بر روی نخ، چوب و چرخ دنده های داخل چرخ ماهیگیری وارد می کند را کاهش می دهد. عملکرد کلاج به این صورت است که باعث می شود، اسپول چرخ ماهیگیری بدون هیچ درگیری با قطعات دیگر به صورت هرز گردش نماید تا ماهی بتواند نخ بیشتری را از چرخ به همراه خود ببرد.
کلاج‌های ماهیگیری در دو حالت هستند :
- کلاج جلو : بیشتر در چرخهای سبک و چرخهای ماهیگیری دریایی که نیاز به کلاج قوی دارند دیده می شوند.
- کلاج عقب : در قسمت انتهای چرخ قرار دارد.
روش کار با کلاج
هنگامیکه ست ماهیگیری در داخل آب است کلاج ماهیگیری را کمی شل کنید. به طوری که فشار حاصل از جمع کردن و فشار معکوس آب باعث کلاج کردن آن نشود. اگر ماهی فشار زیادی بر روی نخ یا چوب ماهیگیری وارد کرد، کلاج را به حالت (les) قرار داده تا نخ توسط ماهی کشیده شود. هرگاه احساس شد که ماهی خسته شده و دیگر حالت کشندگی به نخ نمی دهد با قرار دادن در حالت ( more) کلاج را سفت کرده و نخ ماهیگیری را جمع کنیم .
نکات مهم
۱- از ورودشن به داخل سیستم کلاج پرهیز نمایید.
۲- به هیچ عنوان قطعات کلاج چرخ را خود باز نکنید.
۳- برای رودخانه های که سنگ یا شاخه زیاد دارند کلاج در حالت متوسط قرار گیرد.
۴- هنگام ماهیگیری به یک باره کلاج را از حالت کم به حالت زیاد نیاورید.
۵- مقدار کلاجی که به چرخ می دهید بستگی به وزن ماهی وتوان چوب و چرخ و نخ متغیر است.
روغن کاری و مراقبت از چرخ ماهیگیری
همیشه تیوپ های گریس ارزان قیمت را که حمل آنها آسان است همراه داشته باشید. بعد از این که قرقره چرخ ماهیگیری برداشته شد. اطراف محور و قرقره و سیستم نخ پیچی باید به مقدار جزیی گریس بخورند. اگر در زیر باران در آب شور ماهیگیری کردند. در اولین فرصت، چرخ و قرقره را جدا از هم زیر جریان آب گرم شسته و به دقت خشک کنید. برای خشک کردن منافذی که دسترسی مستقیم به آن ها ممکن نیست از سشوار استفاده کنید. نمک های مختلف پس از رسوب کردن به سرعت باعث زنگ زدگی و خوردگی فلزات می شود.
قیمت خرید قرقره ماهیگیری
قیمت خرید قرقره ماهیگیری در ابتدا توسط نوع آن مشخص میشود و پس از آن توان کشش قرقره بر قیمت تاثیر می‌گذارد. هر نوع قرقره خریداری شده باید از حداکثر وزن ماهی موردنظر توانایی بیشتری داشته باشد. برای مصارف شخصی و ماهی‌های کوچک، اندازه متوسط قرقره ماهیگیری مناسب است.